سایت رسمی عباد الرحمن

فرق حد ترخص و مسافت شرعی یکی از مسائل بسیار مهم است که بسیاری آن را نمی دانند. برای واضح شدن فرق آن ابتدا به صورت کلی فرق این دو را بیان می کنیم و در پایان با دقت فرق آن را بیان می کنیم: 

به فتوای تمام مراجع اگر زن باردار نزدیک زاییدن باشد و روزه برای جنین او ضرر داشته باشد نباید روزه بگیرد بلکه باید بعدا آن را قضا کند و یک مد طعام به ازای هر روزه بدهد. همچنین اگر روزه برای خودش ضرر داشته باشد باید روزه نگیرد و بعدا آن را قضا کند ولی در اینکه آیا  یک مد طعام برای او واجب هست یا نه بین فقها اختلاف است:
آیات عظام خمینی، سیستانی، بهجت: باید یک مد طعام را بدهد.
آیات عظام خامنه ای، مکارم شیرازی، صافی، شبیری زنجانی: یک مد طعام واجب نیست.

آیا پدر یا مادر یا دیگران نسبت به فرزند ولایت دارند و می توانند برای او تصمیم بگیرند و جلوی دخالت دیگران را بگیرند یا خیر؟ در پاسخ باید گفت: مطمئنا کسی باید باشد که ولی کودک باشد و در مورد او تصمیم بگیرد. در مورد پدر در برخی از موارد به خاطر وجود روایات معتبر اتفاق وجود دارد که نسبت به فرزند ولایت دارد. مثلا پدر حق دارد کودک را به ازدواج هر کسی که خواست و مصلحت فرزندش در آن است در بیاورد و همچنین می تواند در مورد اموال فرزندش بنابر مصلحت تصمیم بگیرد و ... . اما آیا پدر ولایت مطلقه دارد و در هر موردی می تواند برای فرزندش تصمیم بگیرد؟ مثلا کجا ساکن باشد؟ برای درمان به کجا مراجعه کند؟ کجا درس بخواند؟ و ... . آیت الله اعرافی ولایت مطلقه پدر را اثبات می کنند

برای پیوستن به نماز جماعت و اقتدا به امام جماعت در رکعت سوم و چهارم چون امام جماعت حمد و سوره نمی خواند ماموم باید حمد و سوره و اگر فرصت کم است فقط حمد را بخواند و خود را به رکوع امام جماعت برساند پس اگر فرصت خواندن حمد نیست و اگر حمد را بخواند نمی تواند به رکوع امام جماعت برسد نباید در این حالت به نماز بپیوندد و اقتدا کند بلکه باید صبر کند تا امام جماعت به رکوع رود و در حالت رکوع امام اقتدا کند چون هنگامی که در رکوع امام جماعت به نماز جماعت بپیوندد لازم نیست حمد را بخواند و بعد از نیت و تکبیره الاحرام بدون خواندن چیز اضافه ای به رکوع می رود.

در واجب بودن یا نبودن تجافی در رکعت آخر و رکعت چهارم و در کل تجافی برای کسی که یک رکعت از امام جماعت عقب مانده اختلاف است. تجافی یعنی انگشتان دست و سینه پا را به زمین بگذارد و زانوها را بلند نگهدارد. 

برخی فقها مثل امام خمینی ره فتوا داده اند هنگام تشهد امام جماعت، ماموم می تواند تجافی انجام دهد تا نماز امام جماعت تمام شود و بعد ادامه نمازش را بخواند و می تواند تجافی نکند و هنگام تشهد امام جماعت بلند شود و نمازش را ادامه دهد. برخی دیگر از فقها مثل آیت الله مکارم احتیاط واجب کرده اند که تجافی انجام شود تا امام جماعت سلام نماز را بدهد بعد ادامه نماز را بخوانند. برخی هم مثل آیت الله سیستانی فرموده اند بهتر آن است که تجافی انجام شود که طبیعتا تجافی واجب نمی شود.

بنابراین به فتوای تمام فقها تجافی مطابق احتیاط است و انجام آن خوب است ولی اکثر فقها آن را واجب ندانسته اند. فقط برخی از مراجع تقلید احتیاط واجب کرده اند که تجافی باید انجام شود که یا باید آن را انجام داد یا به مراجع دیگر رجوع کرد.

در نماز جماعت اگر در رکعت دوم نماز چهار رکعتی به امام جماعت برسیم و اقتدا کنیم غالبا وقت برای گفتن تسبیحات اربعه کم است و ما را از نماز جماعت عقب می اندازد چون وقتی به رکعت دوم نماز خودمان رسیدیم باید تشهد را به تنهایی بخوانیم و بلند شویم و مشغول تسبیحات اربعه شده و خود را به امام جماعت برسانیم. اگر وقت برای سه بار تسبیحات اربعه نبود به فتوای تمام مراجع می توان یک بار تسبیحات اربعه را گفت و به رکوع رفت.

آیا اینکه دیگران نماز، وضو یا دیگر اعمال ما را می بینند خوشمان می آید، ریا است؟

ریا با قصد حاصل میشود مثلا اگر کسی رکوعش را بیشتر از حد معمولی که می خوانده برای خوش آمدی دیگری طول بدهد یا ... ریا میشود ولی اگر همیشه رکوع طولانی دارد لازم نیست رکوعش را در جلوی دیگران کوتاه بجا بیاورد و این که خوشش می آید که دیگران می بینند که رکوعش طولانی هست ریا محسوب نمیشود چون غالبا افراد از اینکه دیگران فضیلتی در آنها می بینند خوششان می آید و نمی توانند جلوی خودشان را بگیرند مگر کسانی که بسیار تهذیب نفس کردند که کمتر کسی به این مرحله می رسد.

پس اگر برای خوش آمد دیگری در نماز کاری انجام دادیم ریا هست گر چه رضای خدا هم در کنارش قصد شده باشد ولی اگر ما کار خودمان را انجام می دهیم و اگر دیگران نبودند هم همین کارها را انجام می دادیم ریا نیست اگر چه از اینکه دیگران عمل ما را می بینند خوشمان بیاد و در نفس احساس لذت کنیم. 

سوال: آیا پسر می تواند مادر خود را غسل دهد؟

جواب: گرچه پسر و مادر با هم محرم هستند ولی نمی توانند یکدیگر را غسل میت دهند لکن اگر مادری فوت کند و زنی نباشد که او را غسل دهد پسر او و دیگر محارمش می توانند غسل میت را انجام دهند. همچنین فرزند و دیگر محارم می تواند دفن و کارهای دیگر مادر را انجام دهند ولی در همه موارد باید دقت کنند که مرتکب حرامی مثل نگاه به عورت یا نگاه به قصد لذت یا لمس به قصد لذت و... نشوند.

نماز آیات نه تنها واجب است بلکه جزو واجب های فوری است یعنی مثل نماز ظهر نیست که خواندن آن ده دقیقه حدودا طول می کشد ولی ساعت ها برای آن وقت هست بلکه نماز آیات را فورا باید خواند و به تاخیر انداختن آن معصیت محسوب می شود اگر چه از گردن انسان ساقط نمی شود و باید آن را بخواند. فوری بودن آن هم به این معنا که بدون مشغول شدن به کار دیگری شروع به وضو و مقدمات نماز و خود نماز شود. همین واجب بودن نماز آیات باعث می شود که بتوان آن را به جماعت بجا آورد (هیچ نماز مستحبی را نمی توان به جماعت خواند و همه نماز های واجب را می توان به جماعت به جا آورد).

اگر در مسافرت یا غیر مسافرت جهت قبله را نمی دانید یا باید به جهت قبله یقین پیدا کنید یا از طریق دو نفر عادل یا محراب مسجد یا روش های دیگر جهت قبله را به دست بیاورید و اگر هیچ روشی برای پیدا کردن قبله ندارید به چهارجهت نماز بخوانید تا مطمئن باشید که یکی از آنها به طرف قبله بوده است.

این روش های برای پیدا کردن جهت قبله ترتیب (سه مرحله) دارد یعنی تا وقتی که می توانید یقین پیدا کنید نمی شود به گمان عمل کرد و تا وقتی که می توانید گمان به جهت قبله پیدا کنید نمی توانید چهار نماز به چهار جهت بخوانید. پس ما به ترتیب روش های نماز خواندن در زمانی که جهت قبله را نمی دانیم بیان می کنیم: