سایت رسمی عباد الرحمن

عباد الرحمن,احکام,طب,طب اسلامی,عکس نوشته,کتاب,دانلود کتاب,تفسیر,بصیرت افزایی,حوزه,دانلود کتابpdf,آیت الله تبریزیان

هواس درست است یا حواس؟

  • ۰۲:۱۰

بسیاری از افراد این سوال برایشان پیش می آید که هواس درست است یا حواس و معنای هواس و حواس چیست؟

هواس در فارسی کاربرد ندارد و فقط در عربی استفاده می شود و آن هم پر کاربرد نیست و حواس همانطور که در لغت نامه معین هم آمده جمع کلمه حسّ است و به حس هایی که محیط اطراف ما را احساس می کند حواس گفته می شود. البته بعضی حواس را به دو قسم حواس درونی و حواس بیرونی تقسیم کرده اند.

پس بکار بردن کلمه هواس در زبان فارسی اشتباه است و در زبان عربی هواس به معنای خواهانی گشن است ولی این معنا هم در عربی کم بکار می رود. آنچه که ما در فارسی زیاد استفاده می کنیم و مدنظر عموم هست کلمه حواس است.

مثلا در جواب اینکه چرا این کار زشت را انجام دادی می گوید: حواسم نبود!. یا می گویند: باید حواست را جمع کنی تا آسیبی به تو نرسد و بخاطر بی توجهی و غفلت سانحه ای برای تو اتفاق نیفتد. یا این جمله معلم به دانش آموز که می گوید: حواست را جمع کن. به این معنا که به درس دقت و توجه کن و نگذار که حواس تو به اطراف برود و حواست پرت شود!

در واقع انسان با اختیار خود حواس پنج گانه اش را می تواند به موضوع خاصی متمرکز کند و اگر آن موضوع برایش مهم نباشد و به خود یا آوری نکند ممکن است این حواس پنج گانه یا بعضی از آن نسبت به موضوع توجه و تمرکز خود را از دست بدهند و اینجاست که غفلت و بی توجهی ایجاد می شود و در اصطلاح می گویند حواسش پرت شد. 
در دین بسیار تاکید شده که به صورت مداوم معارف دینی را برای خود یادآوری کنید تا دچار غفلت نشوید و حواستان از اهداف اصلی خلقت پرت نشود. حواستان باشد که از کجا آمدیدایم آمدنمان بهر چه بود، به کجا می رویم آخر. بخاطر همین فراموشکاری انسان و ناتوانی تمرکز روی چند مطلب و کشش های متضادی که در عالم وجود دارد توجه به اینکه حواس ما به کجاست بسیار مهم است لذا کسانی که می خواهند دچار حواس پرتی و غفلت نشوند از مشارطه، مراقبه و محاسبه استفاده می کنند. در اهمیت توجه به حواس همین بس که خداوند می فرماید: إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِکْرٌ لِلْعالَمینَ (27 تکویر) یعنی قران جز برای یادآوری نیست. کل قرآن برای یادآوری و دوری از غفلت و بی توجهی و حواس پرتی از آخرت نازل شده که اشاره به راهکار جلوگیری از غفلت و حواس پرتی هم هست.

گاهی می گویند: هوش و حواس تو کجاست؟ یا هوش و حواس تو اینجا نیست! هوش و حواس را به این خاطر با هم می اورند که علاوه بر حواس پنجگانه تمرکز ذهن و مغز که دستور دهنده به آن است هم به موضوع مدنظر متمرکز و معطوف باشد.

معنی کلمه هواس در لغت نامه دهخدا

هواس. [ه َ] (ع اِمص) خواهانى گشن. (منتهى الارب).

هواس. [ه َوْ وا] (ع ص) گشن تیزشهوت. (منتهى الارب). || شیر نیک درنده. (منتهى الارب) (اقرب الموارد). 

نکته اول: علامت هایی که داخل [ ... ] هستند اعراب لغت را مشخص می کنند بنابرین اولی معنی کلمه هَواس و دومی معنی کلمه هَوّاس (مشدد) است.

نکته دوم: در لغت نامه دهخدا گاهی اوقات لغات عربی هم معنا شده است.

نکته دوم: لغت نامه منتهی الارب لغت نامه عربی به فارسی و لغت نامه اقرب الموارد عربی به عربی است و (ع امص) که در پرانتز و روبروی آن در لغت نامه آمده است به معنی این هست که این واژه عربی است و اسم مصدر هم هست.

معنی کلمه حواس 

فرهنگ فارسی معین

(حَ سّ) [ ع . ] (اِ.) جِ حاسه ؛ قوای مدرکه . ؛~ ظاهری پنج حس بیرونی که عبارتند از: بینایی (باصره )، چشایی (ذائقه )، شنوایی (سامعه )، بویایی (شامه )، بساوایی (لامسه ).

حواس هم در اصل، عربی و جمع حس است ولی در فارسی کاربرد وسیع دارد همانطور که در عربی زیاد استفاده می شود.

 

هواس و حواس در روایات

روایتی که در آن هواس بکار رفته باشد ندیدم ولی حواس در روایات زیادی بکار رفته است برای مثال در کتاب شریف توحید مفضل امام صادق علیه السلام در اسرار آفرینش حواس پنج گانه به مفضل می فرمایند:

  • انْظُرِ الْآنَ یَا مُفَضَّلُ إِلَى هَذِهِ الْحَوَاسِ  الَّتِی خُصَّ بِهَا الْإِنْسَانُ فِی خَلْقِهِ وَ شُرِّفَ بِهَا عَلَى غَیْرِهِ کَیْفَ جُعِلَتِ الْعَیْنَانِ فِی الرَّأْسِ کَالْمَصَابِیحِ فَوْقَ الْمَنَارَةِ لِیَتَمَکَّنَ مِنْ مُطَالَعَةِ الْأَشْیَاءِ وَ لَمْ تُجْعَلْ فِی الْأَعْضَاءِ  الَّتِی تَحْتَهُنَّ کَالْیَدَیْنِ وَ الرِّجْلَیْنِ فَتَعْتَرِضَهَا الْآفَاتُ وَ یُصِیبَهَا مِنْ مُبَاشَرَةِ الْعَمَلِ وَ الْحَرَکَةِ مَا یُعَلِّلُهَا وَ یُؤَثِّرُ فِیهَا وَ یَنْقُصُ مِنْهَا وَ لَا فِی الْأَعْضَاءِ الَّتِی وَسَطَ الْبَدَنِ کَالْبَطْنِ وَ الظَّهْرِ فَیَعْسُرَ تَقَلُّبُهَا وَ اطِّلَاعُهَا نَحْوَ الْأَشْیَاءِ فَلَمَّا لَمْ یَکُنْ لَهَا فِی شَیْ ءٍ مِنْ هَذِهِ الْأَعْضَاءِ مَوْضِعٌ کَانَ الرَّأْسُ أَسْنَى الْمَوَاضِعِ لِلْحَوَاسِّ وَ هُوَ بِمَنْزِلَةِ الصَّوْمَعَةِ لَهَا فَجَعَلَ الْحَوَاسَّ خَمْساً تَلْقَى خَمْساً لِکَیْ لَا یَفُوتَهَا شَیْ ءٌ مِنَ الْمَحْسُوسَاتِ
  • اکنون نظر کن اى مفضّل به سوى این حواس که مخصوص شده است به آنها انسان در خلقت خود و شرف یافته به آنها بر غیر خود چگونه دیده‌ها را در سر او قرار داده است مانند چراغها که در بالاى مناره برافروزند تا تواند همه اشیاء را مطالعه نماید، و دیده را در اعضاى پائین تر قرار نداده مانند دستها و پاها که آفتها به آن برسد یا در مباشرت اول اعمال به آن جوارح علتى در آنها حادث شود و در اعضاى وسط بدن قرار نداد مانند شکم و پشت که دشوار باشد به کار فرمودن آن در دیدن اشیاء و چون هیچ موضعى از براى این حاسّه مناسب تر از سر نبود در آنجا قرار داد که از همه اعضاء بلندتر است و آن را صومعه گردانیده براى حواس پنجگانه که محسوسات پنجگانه را درک نماید و ادراک هیچ یک از محسوسات از او فوت نشود. (1)

_____________________________  

(1) توحید المفضل، ص: ۵۹  

 

مطالب مرتبط:

مقدمه لغت نامه دهخدا

åã ÝíÓäãÇ ˜áæÈ ÇÝÓÑÇä
  • ۱۷۵۱۱۱
بالای آسمان
ممنونم
خیلی مفید بود
به حساب یه مقدمه میذاریم واسه درس بعدی در مورد طب سنتی

خواهش می کنم.
این پست ربطی به پست های دیگه نداره و صرفا جهت اطلاع بود.
علی اسمعیلی
جالب بود تشکر
نظر لطفتونه...
ممنون از توجهتون...
منتظر ....
ممنون
خواهش می کنم دوست عزیز...
سیّد محمّد جعاوله
پست خوبی بود.
تشکر...
علی اسماعیلی
تشکر از مطلب شما
خواهش می کنم...
نـــای دل
استفاده کردیم...

سپاس...
انجام وظیفه بود...
......
خیلی کاربردی بود
تشکر...
امیر
کاربردی بود ممنون

خواهش می کنم...
نیما
تشکر استفاده کردیم
خواهش می کنم...
حسین
ممنون 
خواهش می کنم...
اهورا
با همکارم در خصوص کلمه صحیح هواس و حواس اختلاف نظر داشتیم که الحمدالله با مطالب عالی شما به نتیجه نهایی رسیدیم...سپاسگذارم....
خواهش می کنم...
ممنون از توجهتون...
علیرضا

ممنون مفیدبود

خواهش می کنم...
مهری

بابا بخوای به یکی بگی هواست ب خودت باشه یعنی بگم حواست باشه؟؟؟؟

منبع این نوشته چیه

بله... باید بگید حواست به خودت باشه یعنی چشم هاتو باز کن تا آسیبی بهت نرسه. مواظب باش اگر صدایی آمد که خبر از خطری میده... در کل حواس 5 گانه خودت رو بسیج کن و فعال کن تا اسیبی بهت نرسه و باهاشون از خودت مراقبت کن...
خودم

سلام. خیلی ممنون

شهرزاد

من نفهمیدم هواس یا حواس با کدوم ح یا ه هست ؟؟؟

حواس درسته که جمع حس هست (قوای احساس کننده)
محمد نصری مهاجری

وبلاگ حقوقی محمد نصری مهاجری
 http://mohamadnasri.blog.ir/ 
http://mohammadnasri.blogfa.com/          

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی
Designed By Erfan Powered by Bayan

کپی برداری برای سایت های غیر تجاری و تبلیغی آزاد می باشد

نظرات خصوصی جواب داده نمی شود