- جمعه ۲۴ دی ۹۵
- ۲۰:۲۰
خوردن خرده نان ها و ریز غذاهایی که از ظرف غذا در خانه می ریزد حتی اگر روی زمین بیفتد باعث برکت است، فقر را از بین می برد و شفای هر دردی است. اگر چیزی ظاهرش کثیف و آلوده است باید ابتدا شسته شود ولی اگر ظاهرش کثیف نیست نباید بخاطر ویروس و باکتری و ... مبتلا به اسراف شد و پشت به روایات کرد.
متاسفانه می بینم که در جامعه به خلاف آنچه که معصومین به ما سفارش کردند و تاکید فراوان هم بر آن شده است، خورده های غذا را به سطل زباله می ریزند و همه فاسد می شود و از بین می رود. این سبک زندگی اسلامی نیست. اینها توهمات غربی ها هست که فکر می کنند علم است و چه بسا در آینده بفهمند که چه حکمت هایی پشت این دستورات است. در ادامه روایات و توضیحات این بحث را از زبان آیت الله تبریزیان ببینید.
درمان با خرده نان
بحث راجع به درمان با خوردن ریزغذاهایی است که از ظرف بیرون میافتد. این عمل در روایات به عنوان یک درمان عمومی است ولی این خلاف آنچه میان مردم شایع است میباشد چون میگویند که غذایی که روی زمین میافتد بیمار کننده است. ولی روایات میفرمایند آنها را بخورید که این درمان است و روی آن تاکید شده است. در روایتی آمده است:
رَأَى النَّبِیُّ ص أَبَا أَیُّوبَ الْأَنْصَارِیَّ یَلْتَقِطُ نُثَارَةَ الْمَائِدَةِ فَقَالَ ص بُورِکَ لَکَ وَ بُورِکَ عَلَیْکَ وَ بُورِکَ فِیکَ فَقَالَ أَبُو أَیُّوبَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ لِغَیْرِی قَالَ نَعَمْ مَنْ أَکَلَ مَا أَکَلْتَ فَلَهُ مَا قُلْتُ لَکَ[1] یعنی پیامبر ص ابوایوب انصاری را درحال جمع کردن خورده نان سفره دید و فرمود برکت برای تو و بر تو و در تو باد ابو ایوب عرض کرد دیگران چه؟ حضرت فرمود هرکه بخورد آنچه را که تو خوردی برای او است هرآنچه برای تو گفتم.
طب امروز میگوید چیزی از روی زمین برندارید.
پیامبر ص خودشان هم از این نانها میخوردند چون این عمل احترام به نعمتهای خداوند است و سبب میشود فقر برطرف بشود و سبب میشود اسراف نباشد البته اگر قذر و کثیف باشد باید شسته بشود.
در ورایت دیگری پیامبر ص میفرماید:
مَنْ تَتَبَّعَ مَا یَقَعُ مِنْ مَائِدَتِهِ فَأَکَلَهُ ذَهَبَ عَنْهُ الْفَقْرُ وَ عَنْ وُلْدِهِ وَ وُلْدِ وُلْدِهِ إِلَى السَّابِع[2] یعنی هرکس آنچه از سفره میافتد را بخورد فقر از او و از فرزندانش تا هفت نسل فقیر نمیشوند. در ورایت دیگری پیامبر ص میفرماید:
مَنْ وَجَدَ کِسْرَةً أَوْ تَمْرَةً مُلْقَاةً فَأَکَلَهَا لَمْ تَقِرَّ فِی جَوْفِهِ حَتَّى یَغْفِرَ اللَّهُ لَه[3] یعنی کسی که تکه نانی یا خرمایی را از زمین بردارد و بخورد، هنوز در درون او مستقر نشده است که خداوند گناهان او را میآمرزد.
روایتی دیگری آمده است:
دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلَى عَائِشَةَ فَرَأَى کِسْرَةً کَادَ أَنْ یَطَأَهَا فَأَخَذَهَا فَأَکَلَهَا وَ قَالَ یَا حُمَیْرَاءُ أَکْرِمِی جِوَارَ نِعْمَةِ اللَّهِ عَلَیْکَ فَإِنَّهَا لَمْ تَنْفِرْ عَنْ قَوْمٍ فَکَادَتْ تَعُودُ إِلَیْهِم[5]یعنی رسول خدا ص بر عائشه وارد شد و نزدیک بود تکه نانی را پا بگذارد و آن را خوردند و فرمود ای حمیرا همسایگی با نعمتهای الاهی را اکرام کن این نعمتها از قومی کوچ نمیکنند مگر اینکه نزدیک باشد که برنگردند.
خرده نان ها و غذاهایی که از سفره افتاده است شفای هر دردی است
تکههای نانی که از ظرف غذا یا سینی و یا سفره افتاده باشند دارو و شفا و درمان عمومی است. در روایت دیگری آمده است:
کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ هُوَ یَأْکُلُ فَرَأَیْتُهُ یَتَتَبَّعُ مِثْلَ السِّمْسِمِ مِنَ الطَّعَامِ مَا سَقَطَ مِنَ الْخِوَانِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ تَتَبَّعُ هَذَا فَقَالَ یَا عَبْدَ اللَّهِ هَذَا رِزْقُکَ فَلَا تَدَعْهُ أَمَا إِنَّ فِیهِ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاء[6] یعنی نزد امام صادق ع بودم در حالیکه مشغول غذاخوردن بود. او را دیدم که تکه غذاهایی اندازه کنجد را که از سفره افتاده بود را میخورد. عرض کردم فدایت شوم آیا اینها را میخورید؟ فرمود ای عبدالله این روزی تو است پس رهایش نکن آگاه باش که در آن شفاء از هر دردی است.
در روایت دیگری آمده است:
شَکَا رَجُلٌ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مَا یَلْقَى مِنْ وَجَعِ الْخَاصِرَةِ فَقَالَ مَا یَمْنَعُکَ مِنْ أَکْلِ مَا یَقَعُ مِنَ الْخِوَانِ[7] یعنی شکایت کرد مردی از درد خاصره. امام صادق ع فرمود: چه چیزی مانع میشود از خوردن آنچه از سفره و ظرف غذا که بیرون از آن میریزد؟ در روایت دیگری آمده است:
شَکَوْتُ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَجَعَ الْخَاصِرَةِ فَقَالَ عَلَیْکَ بِمَا یَسْقُطُ مِنَ الْخِوَانِ فَکُلْهُ فَفَعَلْتُ ذَلِکَ فَذَهَبَ عَنِّی[8] یعنی شکایت کردم از درد خاصره(ناحیه از پهلو تا لگن) حضرت فرمود برتو باد خوردن آنچه که از ظرف غذا و سفره بیرون میریزد. راوی میگوید آنها را خوردم و درد از من رفت.
در روایتی از امام صادق ع آمده است:
أَکَلْنَا عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَلَمَّا رُفِعَ الْخِوَانُ تَلَقَّطَ مَا وَقَعَ مِنْهُ فَأَکَلَهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّهُ یَنْفِی الْفَقْرَ وَ یُکْثِرُ الْوَلَد[4] یعنی نزد امام صادق ع غذا خوردیم و هنگام جمع کردن سفره آنچه که از آن افتاده بود را خوردند و فرمود این عمل فقر را برطرف و فرزند را زیاد میکند.
زیاد کردن فرزند به معنای درمان نازایی است. کسانی که بچه نمیآوردند و یا بچه کم دارند این درمان نازایی یا کم زایی است.
مهم این است که صرفا بحث اسراف نیست بلکه دارو و درمان مطرح است کسی بیماری را ذکر میکند و حضرت ریزه نانها را به عنوان داروی آن بیماری بیان میکند. روایاتی که دال بر درمان بودن خوردن ریزه غذا ها است متعدد و زیاد است و قابل انکار نیست.
البته روایتی است که باید قصد درمان وجود داشته باشد. در روایتی آمده است:
کُلُوا مَا یَسْقُطُ مِنَ الْخِوَانِ فَإِنَّ فِیهِ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ بِإِذْنِ اللَّهِ لِمَنْ أَرَادَ أَنْ یَسْتَشْفِیَ بِه[9] یعنی بخورید آنچه که از سفره میریزد چراکه در آن شفاء از هر درد و بیماری است به اذن خداوند برای آن کسی که از آن اراده شفاء کند.
این روایت عمومیت را ثابت میکند البته برای کسی که از آن اراده درمان کند.
از این روایت و روایات دیگر استفاده میشود کسانی که مشکل سرطان دارند و دچار بیماریهای لاعلاج هستند میتوانند با انجام این کار بهبود پیدا کنند چراکه درمان کل بیماریها است و این عمل هیچ ضرر و هزینهای ندارد.
غذاهایی که در دست میماند اگر لیس زده شود و خورده بشود هم مفید است: روایتی میفرماید:
إِذَا أَکَلَ أَحَدُکُمْ طَعَاماً فَمَصَّ أَصَابِعَهُ الَّتِی أَکَلَ بِهَا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بَارَکَ اللَّهُ فِیک[10] یعنی اگر کسی از شما غذایی را بخورد و انگشتانی که با آنها غذا خورده را بمکد و لیس بزند خداوند به او میفرماید در تو برکت باد.
فقط خرده غذاهای در خانه را بخورید
دو مطلب باقی مانده است اول اینکه اگر در خیابان یا درصحرا خورده نان یا غذایی بریزد جمع کردن و خوردن آن مطلوب نیست بلکه تنها سفارش به خوردن خورده غذاهایی شده است که درخانه از سفره میریزد:
أَکَلْتُ بَیْنَ یَدَیْ أَبِی جَعْفَرٍ الثَّانِی ع حَتَّى إِذَا فَرَغْتُ وَ رُفِعَ الْخِوَانُ ذَهَبَ الْغُلَامُ یَرْفَعُ مَا وَقَعَ مِنْ فُتَاتِ الطَّعَامِ فَقَالَ لَهُ مَا کَانَ فِی الصَّحْرَاءِ فَدَعْهُ وَ لَوْ فَخِذَ شَاةٍ وَ مَا کَانَ فِی الْبَیْتِ فَتَتَبَّعْهُ وَ الْقُطْه[11] یعنی پیش امام جواد ع غذا خوردم بعد از غذا غلام ریزه غذاها را جمع کرد حضرت فرمود در صحرا اگر چیزی بیفتد آن را رها کن اگر چه ران گوسفند باشد و آنچه در خانه از سفره بیرون میریزد آن را دنبال کن و جمع کن و بخور.
در روایت دیگر آمده است:
مَنْ أَکَلَ فِی مَنْزِلِهِ طَعَاماً فَسَقَطَ مِنْهُ شَیْءٌ فَلْیَتَنَاوَلْهُ وَ مَنْ أَکَلَ فِی الصَّحْرَاءِ أَوْ خَارِجاً فَلْیَتْرُکْهُ لِلطَّیْرِ وَ السَّبُع[12] یعنی کسی که درخانه خودش غذایی بخورد و چیزی از آن غذا بیرون بریزد، آن را بخورد. و کسی که در صحرا یا بیرون خانه بخورد آن را رها کند آن روزی پرندگان و درندگان است.
اگر کثیف است یا خاک دارد شسته شود
مطلب دوم این است که کثیف و یا خاک داشته باشد نخورد و باید آنرا بشورد. روایتی از پیامبر ص میفرماید:
مَنْ وَجَدَ کِسْرَةً فَأَکَلَهَا کَانَتْ لَهُ سَبْعَمِائَةِ حَسَنَةٍ وَ مَنْ وَجَدَهَا فِی قَذَرٍ فَغَسَلَهَا ثُمَّ رَفَعَهَا کَانَتْ لَهُ سَبْعُونَ حَسَنَة[13] یعنی کسی که تکه نانی را بخورد برای او هفتصد حسنه است و کسی که تکه نانی در جائی کثیف پیدا کند و آن را بشوید و بردارد برای او هفتاد حسنه است.
روایتی داریم که تکه نانی در توالت افتاده بود پیامبر ص به غلام خود فرمود اینرا برای من نگه دار تا زمانیکه از توالت بیرون آمدم آنرا بخورم. بعد از برگشت از غلام پرسید آن تکه نان کجاست؟ غلام عرض کرد آنرا خوردم حضرت فرمود آزادی و فرمود شما اهل بهشتی و اهل بهشت را به بردگی نمیگیرند.
راز درمان تکه غذاهای بیرون سفره در چیست؟
شاید راز درمان تکههای غذای بیرون افتاده از سفره این باشد که یک ذره میکروب و باکتری دارد این باکتری وقتی واردبدن میشود بدن قدرت سرکوب آن را دارد و در مقابل آن میکروب واکسینه میشود.
حکمت دیگر آن این است که غذای میکروب ها همین غذاهایی است که در بیرون سفره میافتد. اگر این ریزه غذا ها را جمع شود غذایی برای میکروبها باقی نمیماند. بنابراین از زیاد شدن میکروب در خانه جلوگیری میشود.
نکته دیگر اینکه طب اسلامی برای ایجاد یک باور درست دربین مردم از همه راهها و از هر بیانی بهره میبرد. چرا که ترویج دارو خود درمان بیماری است. برای ترویج خوردن خورده غذاهای بیرون سفره ثواب و حسنه و برکت ذکر میکند. همچنین بیان میکند که خداوند به یک همچین شخصی میفرماید در تو برکت باد. این روش طب اسلامی است.[14]