سایت رسمی عباد الرحمن

المقصد الثامن التعادل و التراجیح

 سرفصل های تمام مقصد هشتم با موضوع تعادل تراجیح در ادامه آورده شده که با کلیک روی سرفصل های آن می توانید وارد تلخیص آن عنوان شوید.

فصل فی معنی التعارض

عدم التعارض بین الظاهر مع النص أو الأظهر

 

فصل أصاله التساقط 

عدم دلیل علی قاعده الجمع مهما أمکن أولی من الطرح

 

فصل القاعده الثانویه فی باب تعارض الأخبار

القطع بحجیه الراجح تخییرا أو تعیینا

بعض الوجوه التی استدل بها للترجیح

أخبار التخییر

 

فصل التعدی عن المرجحات المنصوصه

 

فصل اختصاص قواعد التعادل و الترجیح بغیر موارد الجمع العرفی

 

فصل ذکر بعض المرجحات التی ذکروها لتقدیم أحد الظاهرین علی الآخر

ترجیح ظهور العموم علی الإطلاق و تقدیم التقیید علی التخصیص

تقدیم التخصیص علی النسخ

 

فصل لا إشکال فی تعیین الأظهر

 

فصل فی بیان المرجحات توجب ترجیح أحد السندین فعلا (ترتیب مرجحات)

 

فصل المرجحات الخارجیه

مرجحات:

1. مرجحات داخلیه: به مزایایی گفته می شوند که در خود متعارضین وجود دارند (مرجحات سندی، جهت صدوری، مرجح متنی)
1. صدوری: اورعیت و افقهیت و...
2. جهتی: مخالفه عامه
3. متنی: فصاحت و بلاغت الفاظ متن

2. مرجحات خارجیه: مزایایی هستند که خارج از خبرین متعارضین وجود دارند
1. غیرمعتبر:
1. دلیل خاص بر اعتبارش وارد نشده مثل اجماع و شهرت فتوائیه
2. دلیل خاص بر عدم اعتبارش وارد شده مثل قیاس و استحسان
2. معتبر
1. موید مضمون احد المتعارضین است
2. موید مضمون احد المتعارضین نیست

مزایایی که در تعارض مرجح هستند همه به سند روایت بر می گردد

 

در صورتی که دو خبر متعارض وارد شود

خبر الف: برخوردار از مزیت اشهریت باشد که از مرجحات سندی (صدوری) است اما موافق عامه باشد

خبر ب: برخوردار از مزیت مخالف با عامه باشد که از مرجحات جهت صدوری است اما از نظر صدوری شاذ باشد.

ذکر بعض المرجحات التی ذکروها لتقدیم أحد الظاهرین على الآخر

همیشه جمع عرفی انجام می شود و عام، تقیید و اطلاق، تخصیص و اظهر مقدم بر ظاهر می شود.

اگر دلیلی مبنی بر تعیین ظاهر بر اظهر داشته باشیم تابع دلیلیم. 

اگر چنین دلیلی نداشته باشیم برای تشخیص ظاهر از اظهر وجوهی بیان شده که به نظر آخوند ره کامل نیستند

به فتوای تمام مراجع تقلید تا زمانی که به پول رهن خانه برای اجاره خانه دیگری نیاز دارید این پول خمس ندارد اگرچه این پول به دست خودتان باشد. همچنین اگر این پول را برای اجاره خانه ی دیگر نیاز ندارید و این پول به دست شماست و سال خمسی شما رسیده خمس آن را باید بپردازید ولی در یک صورت بین فقها اختلاف وجود دارد و آن صورت این است که دیگر به پول رهن منزل برای اجاره کردن خانه ای نیاز ندارید و این پول را قبل از رسیدن سال خمسی خرج نیازهای زندگی خود کرده اید مثلا با آن خانه یا ماشین و ... خریده اید که برخی مراجع میفرمایند خمس آن واجب است و برخی میفرمایند واجب نیست. فتاوای مراجع تقلید را از لینک انتهای مطلب ببینید. برای مثال آیت الله مکارم در این مورد خمس را لازم نمی داند.

مرز بین عجب و تکبر و خود باوری یا اعتماد به نفس بسیار باریک است و اگر دقت نشود اعتماد به نفس باعث تکبر خواهد شد. اعتماد به نفس را در روان شناسی اینگونه تعریف کرده اند:

خودباوری یا اعتماد به نفس یکی از شرایط روحی است که شخص در آن بخاطر تجربه‌های قبلی، به توانایی‌ها و استعدادهای خود در موفقیت انجام کارها بطور موفقیت‌آمیز اعتماد و باور دارد. (ویکی پدیا)

در دین توصیه شده است که انسان باید در درونش خودش را کوچک و ذلیل بداند و از بیرون با عزت و وقار باشد. این که انسان به توانایی ها و استعداد های خود باور نداشته باشد امر مطلوبی در دین محسوب نمی شود بلکه باید خود را در این موارد باور داشته باشد منتها دچار تکبر هم نباید بشود. 

منظورم از علم اسلامی، علوم امروزی اسلامی است نه فقه و اخلاق و اعتقادات چون در اسلامی بودن این سه علم که شکی نیست ولی علوم امروزی اینطور نیستند. علوم دیگر ممکن است اسلامی باشند و حتی کسب آنها واجب شود ولی ممکن هم هست اصلا اسلامی نباشند بلکه ضد اسلام باشند و اسلام با آنها مخالف باشد. پس اول از همه باید ویژگی های علم اسلامی را تبیین کنیم تا علم اسلامی از غیر اسلامی مشخص شود.

وَ عَنْهُ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ سَمَاعَهَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ فِی کِتَابِ عَلِیٍّ ع أَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ بَلَاءً النَّبِیُّونَ ثُمَّ الْوَصِیُّونَ ثُمَّ الْأَمْثَلُ فَالْأَمْثَلُ وَ إِنَّمَا یُبْتَلَی الْمُؤْمِنُ عَلَی قَدْرِ أَعْمَالِهِ الْحَسَنَهِ فَمَنْ صَحَّ دِینُهُ وَ حَسُنَ عَمَلُهُ اشْتَدَّ بَلَاؤُهُ وَ ذَلِکَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ یَجْعَلِ الدُّنْیَا ثَوَاباً لِمُؤْمِنٍ وَ لَا عُقُوبَهً لِکَافِرٍ وَ مَنْ سَخُفَ دِینُهُ وَ ضَعُفَ عَمَلُهُ قَلَّ بَلَاؤُهُ وَ إِنَّ الْبَلَاءَ أَسْرَعُ إِلَی الْمُؤْمِنِ التَّقِیِّ مِنَ الْمَطَرِ إِلَی قَرَارِ الْأَرْضِ.

الکافی 2- 259- 29.