- پنجشنبه ۲۷ مهر ۹۶
- ۱۹:۳۹
برای تشخیص مزاج خود (بلغمی،دموی،صفراوی،سوداوی) میتوانید در قسمت نظرات، علائم و نشانه های مزاج خود و حدس خود را بنویسید تا مزاجتان را مشخص کنیم. درمان مزاج خود را هم می توانید در مطالب مرتبط ببینید. حتما سوالات پایان مطلب را هم پاسخ بدهید.
علائم و نشانه های غلبه سودا
به خلاف مزاج های دیگر، نشانه ها و علائم مزاج سودا را بیشتر در علائم روحی و اخلاقی باید جستجو کرد تا علائم جسمی. غلبه سودا انسان را دچار وسواس در پاکی و نجاست و وسواس های فکری می کند. غلبه سودا باعث سوء ظن و بد گمانی، افکار منفی، اندیشه های بد و شکاکیت می شود. فکر و خیال فراوان، افسردگی و غم و غصه،خود خوری، ترس، گوشه گیری و تنهایی، قهرهای طولانی مدت، کینه ای بودن است.
آیت الله تبریزیان می فرمایند: از نشانه‌های غلبه سودا یبوست مزاج، وسواس و شک و تردید، افسردگی است و شاید تیرگی مدفوع و ادرار و تیرگی رنگ و خشکی بدن هم از نشانه‌های آن باشند.(1)
از علائم جسمی غلبه مزاج سودا تیرگی پوست، خال سیاه و لک های تیره(بهق) و یبوست است.
علائم مزاج دموی
مزاج دموی در صورتی که غلبه نکرده باشد بهترین مزاج محسوب می شود ولی اگر غلبه کرده باشد باید خصوصیات مزاج گرم وتر را شناخت و درمان مزاج دموی را شروع کرد چون غلبه هیچ مزاجی خوب نیست و حتی غلبه مزاج دموی که بهترین مزاج هم محسوب می شود ممکن است باعث خطرات جدی غلبه مزاج دموی شود.
علائم و نشانه های مزاج بلغم
مهمترین علامت مزاج بلغم رطوبت بدن هست که با نشانه های مختلف بروز می کند. مثلا بدنی که رطوبت زیاد دارد احساس سرمای بیشتری دارد و نسبت به دیگران به بخاری علاقه بیشتری نشان می دهد و علاقه ای به کولر ندارد چون رطوبت، آبی است که بر روی حرارت و گرمای بدن می ریزد . رطوبت زیاد باعث می شود رنگ صورت و بدن سفید و روشن شود، بدن درلمس سرد و مرطوب باشد و ...
مراد از زیاد بودن رطوبت بدن، زیادشدن آب بدن است، علائم آن زیادشدن آب دهان است به‌طوری‌که موقع خواب آب از دهان می‌ریزد و یا موقع حرف زدن آب از دهان می‌پرد و یا آب در دهان جمع میشود، همچنین زیادی و تکرر ادرار و تعرق زیاد و خواب زیاد و سرد شدن بدن و احساس سنگینی هم از نشانه‌های رطوبت بدن است و درنهایت فرد بیمار اَبله میشود. لازم نیست که همه علائم باهم باشد و تنها مشاهده بعضی از آنها کافی است. البته مقدار قابل توجهی از علامات را باید داشته باشد.
در کل مزاج بلغم سرد و تر است و این مزاج یعنی کم بودن علائم حیاتی و ضعف قوای بدن. در مزاج بلغم اعضای بدن کندی و کاهلی می کنند همانطور که خود فرد هم تنبل و سست می شود. کلیه، کبد، معده و دیگر اعضا به خوبی کار نمی کنند و در نتیجه ضعف هاضمه و مشکلات گوارشی در این مزاج شایع می شود. رشد موها کم می شود. نبض ضعیف، کند و مبهم دارند و زیاد می خوابند و همچون دیواری که آب پایش زیاد بوده و باعث آسیب دیوار شده است، کمر درد و زانو درد مشکل شائع این مزاج است. حافظه این افراد خوب کار نمی کند و فراموشکار می شوند. بی حال و سست اراده هستند و میل جنسی ضعیف و ناتوانی دارند.
علائم و خصوصیات مزاج صفرا
مزاج گرم وخشک صفرای پنج علامت اصلی دارد که اگر مقدار قابل توجهی از علائم افزایش صفرا در بدن او وجود داشت دچار غلبه مزاج صفرا شده است و باید درمان شود وگرنه ممکن است دچار بیماری شود که برخی از آنها را در پایان مطلب آورده ایم.
زرد شدن رنگ
کَانَ إِذَا اعْتَلَّ إِنْسَانٌ مِنْ أَهْلِ الدَّارِ قَالَ انْظُرُوا فِی وَجْهِهِ فَإِنْ قَالُوا أَصْفَرُ قَالَ هُوَ مِنَ الْمِرَّةِ الصَّفْرَاءِ فَیَأْمُرُ بِمَاءٍ فَیُسْقَى[1] یعنی هنگامی که انسانی از اهلت بیمار شود نگاه به صورتش کنید اگر زرد بود بیماری از صفرا است پس به او آب نوشانید.
عصبانیت
نشانه دیگر تندی و عصبانیت است. شخص دارای غلبه صفرا بداخلاق میشود سریع عصبانی و سریع پشیمان میشود:
الْحِدَّةُ ضَرْبٌ مِنَ الْجُنُونِ لِأَنَّ صَاحِبَهَا یَنْدَمُ فَإِنْ لَمْ یَنْدَمْ فَجُنُونُهُ مُسْتَحْکِم[2] مشکلات مغزی و جنون بوجود می‌آورد. جوان‌هایی که در اول جوانی حرکات غیرعادی دارند از غلبه صفرا است.
این نشانه خصوصا در دوران بلوغ اتفاق می افتد که شخص دچار یک بحران صفراوی می شود و می بینیم که زود از کوره در می رود و به صورت غیر عادی عصبانی می شود. از همین جا معلوم می شود که اولین و مهمترین درمان عصبانیت جوانان درمان صفرای آنها است. پر انرژی بودن، حرکات سریع، بیش فعالی، علاقه به ورزش های رزمی و کارهای خشن مثل بوکس و کاراته و پرخاشگری و بهانه گیری ، کم حوصلگی، راهپیمایی سریع و بی اراده، دیدن خواب های خشن و جنگ و دعوا ، همه از علائم مزاج صفرا است.
سنِ غلبه صفرا
در تشخیص صفرا سن را هم باید در نظر گرفت اگر شخص در سنین پانزده تا چهل سالگی یا تا پنجاه سالگی(در افراد متفاوت است) بیمار شود اصل این است که از غلبه صفرا باشد. چرا که طبع غالب در این سنین طبع صفرا است.
اگر فردی در ابتدای تولد مزاج صفرا داشته باشد در پانزده سالگی غلبه صفرای او بیشتر می شود و اگر مزاج بلغم داشته باشد از سردی و رطوبت او کاسته می شود و در کل در جوانی همیشه یک مقدار مزاج گرم و خشک تر می شود و در تشخیص مزاج حتما باید سن هم در نظر گرفته شود.
فصلِ غلبه صفرا
در تشخیص صفرا، فصل هم باید در نظر گرفته شود. فصل تابستان فصل غلبه صفرا است چون تابستان گرم و خشک است و صفرا هم گرم و خشک است پس بیماری در این فصل علی القاعده از صفرا است.
در نتیجه اگر دیدیم بیماری شخصی در تابستان بیشتر می شود متوجه می شویم که علت بیماری از صفرا است و این شخص غلبه صفرا دارد.
گرمی و خشکی بدن
احساس گر گرفتگی، خارش و خشکی پوست، شوره سر، بدن لاغر و بدون چربی و قد بلند، همه نشانه های غلبه صفرا هستند. افراد صفراوی از محیط گرم خوششان نمی آید و به کولر علاقه خاصی نشان می دهند. به ترش مزه ها هم علاقه زیادی دارند.
علاوه بر این نشانه ها باید بدانیم که میل جنسی در این مزاج زیاد و قدرت جنسی معمولی است و کم خونی، پرکاری تیروئیددر این افراد شایع است و در معرض فیبروم، تخمدان های پلی کیستیک، پوکی استخوان و ریزش مو هستند.[3]
نکات پایانی
- در بین مردها گرم مزاج بیشتر از زنان است.
- فصل بهار مزاج دموی، فصل تابستان مزاج صفراوی، فصل پاییز مزاج سوداوی و فصل زمستان مزاج بلغمی دارد. اگر در هر یک از این فصول بیماری شما بدتر می شود یا مشکلاتتان بیشتر می شود یا با شما ناسازگار است نشان می دهد که مزاج شما با مزاج آن فصل یکی است و باعث غلبه بیشتر مزاج شما می شود.
- همیشه یک مزاج غلبه ندارد بلکه ممکن است دو یا چند مزاج با هم غلبه کنند و علائم چند مزاج را هم زمان داشته باشد.
- سن کودکی و نوجوانی مزاج دموی، سن جوانی مزاج صفراوی، سن میانسالی مزاج سودا و سن پیری مزاج بلغمی دارد.
- رنگ ادرار نشان از مزاج فعلی شماست. اگر ادرار زرد پررنگ باشد نشانه صفرا، اگر بی رنگ مثل آب باشد نشانه بلغم و اگر زرد کم رنگ باشد نشانه اعتدال است. البته استمرار یک رنگ ادرار در نشانه های مزاج مدنظر قرار می گیرد.
- مزاج محل زندگی افراد(آب و هوا) تاثیر بسزایی در مزاج مردم آن منطقه جغرافیایی دارد.
سوالات تشخیص مزاج خود
سوالات درمانی
درمان غلبه مزاج:
درمان غلبه صفرا
درمان غلبه بلغم
درمان سودا در طب اسلامی
شناخت مزاج دموی و درمان آن
درمان یبوست با گیاهان دارویی
