سایت رسمی عباد الرحمن

برای درمان مزاج سودا در طب اسلامی از روش هایی همچون نوره کشیدن، داروهای ترکیبی مرکب اول و هفتم، قی کردن و دیگر روش ها استفاده می شود که اگر هم زمان علاوه بر داروی ترکیبی از روش های دیگر مثل نوره، قی، عسل خوردن هم استفاده شود زودتر به نتیجه می رسیم. 

یکی از علل مهم تولید سودا غذاهای نامناسب و فست فودی هست که برای درمان، ابتدا باید از آنها پرهیز کرد. خوردن پیتزا، سوسیس، کالباس، نوشابه و ... همه سودازا و مضر است. پس ابتدا تغذیه خود را باید تغییر بدهیم و خوراک طبیعی و سالم مثل روغن زیتون، عسل ، شیره انگور، خرما، برنج ایرانی را جایگزین خوراک های خود کنیم و از خوردن چای زیاد هم بپرهیزیم. غذاهای مانده، ته دیگ ها، قرص های شیمیایی هم سودا زا هستند و باید از آنها پرهیز کرد. یکی از مشکلات شایع مزاج سودا یبوست هست که آن را هم باید حتما درمان شود.

مزاج سودا بدترین مزاج و درمان آن از همه مزاج ها سخت تر است. پس باید به شدت پرهیزات غذایی را رعایت کرد و با صبوری، مصرف دارو و دیگر روش ها به نتیجه رسید. درمان های سودا در طب اسلامی عبارنتد از:

قی

قی به معنای استفراغ کردن هست که البته استفراغ عمدی منظور است چون در روایت آمده است:

مَنْ تَقَیَّأَ قَبْلَ‌ أَنْ‌ یُتَقَیَّأَ کَانَ أَفْضَلَ مِنْ سَبْعِینَ دَوَاءً وَ یُخْرِجُ الْقَیْ‌ءُ عَنْ هَذَا السَّبِیلِ کُلَّ دَاءٍ وَ علیلة [عِلَّةٍ](1)

یعنی کسی که استفراغ کند قبل از اینکه خودبخود ایجاد شود بهتر از هفتاد دارو است ...

فصد

فصد تیغ زدن به رگ های اصلی و بیرون آمدن خون بدون کمک بادکش است که اصولی دارد و در جای خودش باید بیان شود. فصد بیشتر برای افرادی توصیه می شود که خون زیادی دارند و خون آنها هم فاسد و بسیار کثیف است.

مداومت نوره

نوره کشیدن که در عرف از آن به واجبی و پودر موبر هم تعبیر می شود یکی از آداب اسلامی است که سودا را کم می کند. 

و من أراد أن یحرق‌ السوداء فعلیه بکثرة القى و فصد العروق و مداومة النورة.(2)

یعنی کسی که دوست دارد سوداء را بسوزاند بر او باد زیاد قی کند و فصد کند و به طور مداوم از نوره استفاده کند.

البته نباید فراموش کرد که نوره باید نوره سنتی باشد و موبر های شیمیایی مضراتی را در بر خواهند داشت. مهمتر از همه بدن عانه (زیر ناف و اطراف آلت تناسلی) و زیر بغل است ولی نوره کشیدن تمام بدن جز سر هم توصیه شده است. سعی کنید از تیغ برای موهای زائد استفاده نکنید چون ممکن است دچار خارش و جوش های بسیار دردناکی شوید.

با از بین بردن موهای زائد توسط نوره رشد موهای بدن را زیاد می کنیم و موها در واقع فضولات بدن هستند که هر چه بیشتر خارج شوند بهتر است در روایت آمده است:

اعْلَمْ أَنَّ آلَامَ الْبَدَنِ وَ أَدْوَاءَهُ‌ تَخْرُجُ بِخُرُوجِ الشَّعْرِ فِی مَسَامِّهِ‌ وَ بِخُرُوجِ الْأَظْفَارِ مِنْ أَنَامِلِهَا وَ لِذَلِکَ أُمِرَ الْإِنْسَانُ بِالنُّورَةِ وَ حَلْقِ الرَّأْسِ وَ قَصِّ الْأَظْفَارِ فِی کُلِّ أُسْبُوعٍ لِیُسْرِعَ الشَّعْرُ وَ الْأَظْفَارُ فِی النَّبَاتِ فَتَخْرُجَ الْآلَامُ وَ الْأَدْوَاءُ بِخُرُوجِهِمَا وَ إِذَا طَالا تَحَیَّرَا [تَحَیَّزَا] وَ قَلَّ خُرُوجُهُمَا فَاحْتَبَسَتِ‌ الْآلَامُ وَ الْأَدْوَاءُ فِی الْبَدَن‌ فَأَحْدَثَتْ عِلَلًا وَ أَوْجَاعاً وَ مَنَعَ مَعَ ذَلِکَ الشَّعْرَ مِنَ الْمَوَاضِعِ الَّتِی تَضُرُّ بِالْإِنْسَانِ وَ تُحْدِثُ عَلَیْهِ الْفَسَادَ وَ الضُّر(3)

یعنی دردهاى بدن با خروج مو از منافذ بدن و با خروج ناخن از سر انگشتان خارج مى‌گردد؛ از این رو به انسان فرمان داده شده که هر هفته با نوره مالیدن و مو تراشیدن و کوتاه کردن ناخنها به این کار اقدام کند. این کار باعث مى‌شود که موى و ناخن با شتاب بیشترى برویند و دردها و بیماریها را سریعتر خارج کنند. اگر شخص چنین نکند، رشد آنها کوتاه و اندک مى‌شود، در نتیجه، دردها در بدن مى‌ماند و بیماریهاى مختلف پدید مى‌آید نیز از رویش مو در چند جاى بدن که وجود آن براى انسان مایه رنج و زیان است جلوگیرى شده‌ است.

عسل

عسل در قرآن به عنوان شفا نام برده شده است و در روایت به عنوان درمان مزاج بلغم وسودا معرفی شده است. روایت می فرماید:

مَنْ لَعِقَ‌ لَعْقَةَ عَسَلٍ عَلَى الرِّیقِ یَقْطَعُ الْبَلْغَمَ وَ یَحْسِمُ‌ الصُّفْرَةَ وَ یَمْنَعُ الْمُرَّةَ السَّوْدَاءَ وَ یُصَفِّی الذِّهْنَ وَ یُجَوِّدُ الْحِفْظَ إِذَا کَانَ مَعَ اللُّبَانِ الذَّکَرِ.(4)

یعنی کسی که یک قاشق مربا خوری غذا بخورد بلغم را قطع می‌کند وصفراء را می‌کشند و سوداء را قطع می‌کند ...

داروهای ترکیبی

داروی مرکب اول (5) و هفتم آیت الله تبریزیان(6) که به صورت آماده در داروخانه آیت الله تبریزیان فروخته می شود می تواند درمان مناسبی برای سودا باشد. 

افتیمون

افتیمون (7)  در طب اسلامی و سنتی به عنوان یک سودابر خوب محسوب می شود که بهتر است با داروهای دیگری ترکیب شود تا قدرت بیشتری پیدا کند.

داروی سودابر

این دارو خیلی مورد نیاز است و مصرف بالایی دارد بخصوص در این زمان که شرائط مخصوصی دارد. اساس درمان سودا در روایات افتیمون است. امام (ع) به مفضل  می‌فرماید:

فَکِّرْ فِی‌ هَذِهِ‌ الْعَقَاقِیرِ وَ مَا خُصَّ بِهَا کُلُّ وَاحِدٍ مِنْهَا مِنَ الْعَمَلِ فِی بَعْضِ الْأَدْوَاءِ فَهَذَا یَغُورُ فِی الْمَفَاصِلِ فَیَسْتَخْرِجُ الْفُضُولَ الْغَلِیظَةَ مِثْلَ الشَّیْطَرَجِ‌ وَ هَذَا یَنْزِفُ الْمِرَّةَ السَّوْدَاءَ مِثْلَ الْأَفْتِیمُون‌ وَ هَذَا یَنْفِی الرِّیَاحَ مِثْلَ السَّکْبِینَجِ‌ وَ هَذَا یُحَلِّلُ الْأَوْرَام(8) نگاه کن در این گیاهان دارویی و کاری که هر گیاهی انجام می‌دهد پس این گیاه وارد مفصل می‌شود و فضولات در مفصل را بیرون می‌آورد مانند گیاه شیطرج و این گیاه سودا را به شکل خونریزی از بدن خارج می‌کند مانند افتیمون و این گیاه بادها را قطع می‌کند  مانند سکبینج و این گیاه ورم های سخت را آب می‌کند.

امام گیاهی که ورم ها را آب می‌کند را نفرموده است بنابراین بشر هنوز نتوانسته سرطان را درمان کند.

بشر چیزی ندارد و علمی ندارد و اگر چیزی دارد از اهل بیت است اما کسی اظهار نمی‌کند. بی جهت نیست که امام (ع) می‌فرماید:

کل علم لم یخرج من هذا البیت فهو باطل وأشار بیده إلى بیته(9) یعنی هر علمی که از این خانه خارج نشود باطل است و با دست به خانه خود اشاره فرمود.

«نزیف» به معنای خونریزی است. و با شدت مره سودا را از بدن خارج می‌کند.

درمان دیگر را پیامبر(ص) می‌فرماید:

الدَّاءُ ثَلَاثَةٌ وَ الدَّوَاءُ ثَلَاثَةٌ فَأَمَّا الدَّاءُ فَالدَّمُ وَ الْمِرَّةُ وَ الْبَلْغَمُ فَدَوَاءُ الدَّمِ الْحِجَامَةُ وَ دَوَاءُ الْبَلْغَمِ الْحَمَّامُ وَ دَوَاءُ الْمِرَّةِ الْمَشِی‌(10) یعنی بیماری سه چیز است و درمان نیز سه چیز است. اما بیماری دم و مره(سودا و صفرا) و بلغم است پس درمان دم حجامت است و درمان بلغم حمام است و درمان مره مُسهِل است.

پیامبر به ملین خاصی اشاره نکرده اند به همین جهت در انتخاب ملین و مسهل آزادیم به شرط اینکه ملینی را که می‌خواهیم استفاده کنیم در روایات مجوز استفاده از آن داده شده باشد.

بهترین ملین «سنای مکی» است و در مرحله دوم «گل سرخ» است و در مرحله سوم «فُلوس» و در مرحله چهارم «بسفایج» و در مرحله پنجم هلیله سیاه است.

چون طبع سودا سرد است باید از ملین گرم استفاده کرد به مقتضای روایتی که می‌فرماید:

أُدَاوِی الْحَارَّ بِالْبَارِدِ وَ الْبَارِدَ بِالْحَار(11) یعنی گرم را با سرد و سرد را با گرم درمان می‌کنم.

بنابراین با اسفرزه نمی‌توان سودا را درمان کرد. آلو ملین است ولی چون سرد است نمی‌توان برای درمان سودا استفاده کرد.

ترکیبات داروی سودابر

    • افتیمون پنج مثقال

    • هلیله سیاه سه مثقال

    • بسفایج دو مثقال

    • فلوس دو مثقال

    • گل سرخ دو مثقال

    • سنای مکی دو مثقال

همه مواد آسیاب شوند و به جز افتیمون الک بشوند و با عسل که خود سودا بر است به شکل کپسول درآورده شود و هر کپسول به اندازه یک فندق باشد که وزن هر  فندق تقریبا چهار و شش دهم گرم است (یک مثقال).

و به مقدار خیلی اندک سیاهدانه نیز اضافه بشود. به شکلی که تعداد سیاهدانه در هر کپسول از هفت دانه تجاوز نکند.

مصرف این دارو تا زمانی است که یبوست برطرف بشود. و بهترین زمان مصرف صبح ناشتا است.

در روایات از هلیله خیلی تعریف شده است و داروی شاخص طب اسلامی است. پیامبر(ص) می‌فرماید چه بیمار هستید و چه بیمار نیستید هلیله بخورید.

بادمجان (به خلاف چیزی که در طب سنتی گفته می‌شود) و نوره و فصد نیز سودا بر هستند.

بهترین درمان سودا داروی سودابر است که عمدتاً از گیاه افطیمون درست می‌شود. امام صادق (ع) می‌فرمایند: «وهذا ینزف المرة السوداء مثل الأفتیمون»(12) یعنی «سودا را از بدن خارج می‌کند به شکل خون‌ریزی مانند گیاه افطیمون» این گیاه به دور گیاهان دیگر مانند خارشتر می‌پیچد، ساقه باریک و تخم گرد دارد. افطیمون  انواعی دارد و چندان تفاوتی ندارد و تجربه نشان داده که افطیمون ایران بهتر است. چون این گیاه تیغ دارد باید خوب آسیاب شود تا آسیب نزند ولی نباید الک شود. در داروی سودابر پنج واحد افطیمون استفاده می‌شود.

گیاه دوم که در این دارو استفاده می‌شود هلیله سیاه به مقدار سه واحد است و بعدازآن انواع ملین‌ها مثل سنا مکی (دو واحد)، گل سرخ (دو واحد)، بسفایج (دو واحد) و فلوس (سه واحد). هلیله سیاه سودابر و هلیله زرد صفرابر است. در درمان غلبه سودا سه خط در روایات ما نشان داده‌شده یکی افطیمون و دیگری استفاده از ملین، در  این مورد می‌توان بسته به شرایط از ملین‌های مختلف استفاده کرد فقط پیامبر (ص) از استفاده از شبرم نهی فرموده‌اند، خط سوم هم آن خط کلی است که امام صادق می‌فرمایند که من گرم را با سرد و سرد را با گرم و خشک را با مرطوب و مرطوب را با خشک درمان می‌کنم. چون سودا سرد و خشک است می‌توان چیزهای گرم و تر را  در دارو استفاده کرد. می‌توان به این دارو صبر زرد هم اضافه کرد ولی در این صورت دارو بسیار تلخ خواهد شد و اگر بخواهید صبر زرد به آن اضافه کنید بهتر است که عسل هم به آن اضافه کنید. علاوه بر این هر چیز گرم را می‌توان اضافه کرد مانند صمغ عربی، اوشق و ...، آمله (دو واحد) و بلیله (دو واحد) بسیار مفید است. همچنین می‌توان تخم بادنجان هم اضافه کرد چون گرم و مرطوب است. چون این دارو مسهل است سبب کمی دل‌پیچه می‌شود. بهتر است این دارو ناشتا و به‌اندازه یک فندق هرروز مصرف شود تا زمانی علائم سودا و یبوست برطرف شود.

سودا درمان‌های دیگری هم دارد مثل داروی شافیه و سویق ولی بهترین درمان همان داروی سودابر است. همچنین نوره و فصد هم برای سودا مفید است.