سایت رسمی عباد الرحمن

در درمان غلبه صفرای افراد صفراوی مزاج علاوه بر غذای مناسب مزاج صفرا از داروهای مفرد و ترکیبی گیاهی و روش هایی مثل قی کردن، داروی مسهل و... استفاده می شود و باید توجه داشت تا پرهیزات مزاج صفرا رعایت نشود دارو ها نمی توانند اثر مطلوب را بگذارند. پس اولین قدم اصلاح خوراک است و گاهی حتی با غذا می توان مزاج صفرا را درمان کرد.

درمان با غذا

ساده ترین و عاقلانه ترین و اصولی ترین روش برای اصلاح مزاج، شناخت نوع مزاج و شناخت نوع غذا و مصرف به موقع آنها است. مزاج صفرا گرم و خشگ است و باید غذاهایی مصرف کنید که مزاج سرد و تر داشته باشد. غذاهایی که مزاج صفرا را اصلاح می کند عبارتند از: ترش مزه ها مثل لیموترش، زرشک، نارنج، آلو بخارا، تمر هندی، آلوچه، کاهو، نان جو، آش جو و... .

مصرف آب صفراوی مزاج ها باید بیشتر باشد و دو ساعت قبل از غذا آب بخورند تا در میان غذا تشنه نباشند. از گرمیجات  و خوردن چای هم پرهیز کنند.

داروی ترکیبی

سویق عدس یا سرکه نیز می‌تواند درمان صفرا باشد. داروی صفرابر یک داروی ترکیبی از چند گیاه است اولین آنها خرفه است (دو واحد) شاید خرفه بهرتین درمان صفرااست زیرا صفرا گرم و خشک است و خرفه سرد و مرطوب است. تخم خرفه (دو واحد) تخم خرفه هم خاصیت برگ آنرا دارد. هلیله زرد (دو واحد) هلیله زرد صفرا بر  است و هلیله سیاه سودابر است.کاسنی (سه واحد) صغمونیا (یک چهارم واحد). همه مواد آسیاب و سپس الک شوند.

این ترکیب خواص زیادی دارد یکی درمان صفرا، یکی درمان گرمی بدن، تکرّر ادرار، آب ریزش دهان، آب ریزش بینی، استرس، عصبانیت، درمان خشکی بدن، خشکی دهان، درمان تلخ شدن، و درمان کل بیماری‌هایی که مترتب بر غلبه صفرا می‌باشد.

می توانید داروی ترکیبی آماده صفرا بر را از سایت رسمی آیت الله تبریزیان سفارش دهید.

در بعضی شهرها بخصوص قم غلبه صفرا زیاد است درشهرهای جنوب مانند خوزستان غلبه صفرا زیاد است بنابراین مصرف صفرابر زیاد است. شاید بعد از داروی صافی خون و داروی جامع، صفرا بر مصرف زیادی داشته باشد.

صفرا چون گرم وخشک است شاید درابتدا خشکی دهان بیاورد اما چون دراین حالت آب زیاد خورده می‌شود رطوبت دهان را زیاد می‌کند.

در این دارو چند چیز وجود دارد یکی هلیله زرد که درمان صفرا است و یکی صغمونیا که صفرا را خارج می‌کند. صغمونیا ملین شدید است و یکی از درمانهای صفرا مشی(اسهال) است و گیاه دیگر خرفه است. خرفه استفاده می‌شود از باب اینکه سردی درمان گرمی است.

مقدار مصرف: شب موقع خواب اندازه‌ی یک قاشق مربا خوری مصرف شود.

در طب سنتی علاوه بر اینها بیشتر از سکنجبین یا عرق کاسنی و شاطره استفاده می کنند و سکنجبین آنچنان معروف بوده است که مولانا در مثنوی خود داستانی را در باب اهمیت گفتن "ان شاء الله"( اگر خدا بخواهد) نقل می کند و عاقبت طبیبی که "ان شاء الله" نگفته را اینگونه بیان می کند:

از قضا سرکنگبین صفرا فزود

روغن بادام خشکی می نمود

یعنی با اینکه سکنجبین درمان قطعی صفرا بود ولی چون ان شاء الله نگفته بودند صفرا را افزایش داد و روغن بادام که واضح بود که ایجاد رطوبت و نرمی می کند خشکی ایجاد کرد.

درمان با قِی (استفراغ)

یکی از راه‌های درمان استفراغ کردن است. استفراغ یک جور درمان است و در طب اسلامی مطرح است بلکه بعنوان درمان و داروی عمومی معرفی شده است. امروزه استفراغ به عنوان یک درمان مطرح نیست شاید در طب سنتی این درمان وجود داشته باشد اما در طب جدید مطرح نیست و در طب اسلامی و در طب عرب مطرح است. شاید یک چهارم بیماری ها را درمان کند.

روایتی از پیامبر ص داریم می‌فرماید:

الدَّوَاءُ فِی‌ أَرْبَعَةٍ الْحِجَامَةِ وَ الْحُقْنَةِ وَ النُّورَةِ وَ الْقَیْ‌ء[1] یعنی درمان در چهار چیز است: حجامت و تنقیه و نوره و استفراغ.

استمشاء(مشی و اسهال)

بحث بعدی استمشاء است. مشی یک سومِ درمان است بخاطر روایتی که از پیامبر خوانده شد:

الدَّاءُ ثَلَاثَةٌ وَ الدَّوَاءُ ثَلَاثَةٌ فَأَمَّا الدَّاءُ فَالدَّمُ وَ الْمِرَّةُ وَ الْبَلْغَمُ فَدَوَاءُ الدَّمِ الْحِجَامَةُ وَ دَوَاءُ الْبَلْغَمِ الْحَمَّامُ وَ دَوَاءُ الْمِرَّةِ الْمَشِیُ‌[2] یعنی بیماری و درمان هرکدام سه چیز است. اما بیماری همانا غلبه خون و غلبه صفرا و سودا و غلبه بلغم است و داروی غلبه خون حجامت و داروی بلغم حمام رفتن و داروی صفرا و سودا اسهال است.

مراد از الْمَشِیُ استفاده از مسهل و ملین است. بنابراین استفاده از ملین درحقیقت درمان یک سموم بیماری‌ها است.

چون انسان مدت طولانی در غلبه مره است چون تا چهل سالگی در غلبه صفرا است و تا پنجاه یا شصت سالگی در غلبه سودا است. (از پانزده سالگی تا پنجاه یا شصت  سالگی) پس مسهل می‌تواند درمان کل بیماری‌هایی باشد که در این فاصله از زندگی به وجود می‌آید. به عبارت دیگر مسهل درمانِ سال‌های متمادی می‌باشد، مدتی که درحدود چهل و پنج سال است.

روایات دیگری داریم که در آن‌ها روی سنا تاکید شده است. روایتی از پیامبر اکرم ص داریم:

تَدَاوَوْا بِالسَّنَا، فَإِنَّهُ لَوْ کَانَ شَیْ‌ءٌ یَرُدُّ الْمَوْتَ‌ لَرَدَّهُ السَّنَا[3] یعنی با سنا مداوا کنید چرا که اگر چیزی مرگ را برگرداند همانا آن چیز سنا است.

نکته مهم پایانی

علاوه بر اینها باید بدانیم که کم خونی در مزاج صفرا بسیار شائع هست و برای درمان غلبه مزاج صفرا باید کم خونی را هم درمان کرد. علاوه بر آن همانطور که در کتاب طب سلسله الذهبیه منسوب به امام رضا علیه السلام  اشاره شده است برای درمان غلبه مزاج صفرا باید بدن را در راحتی قرار داد و کارهای زیاد و سخت یا کارهای که در هوای گرم زیاد هستند نباید انجام داد. باید غذاهای خوب و خوشمزه و سالم مصرف کرد و وزن بدن را بالاتر برد. کم خوراکی و لاغری و کم خونی و کم خوابی صفرا را افزایش می دهد.

پس ورزش هایی انجام بدهید که در هوای گرم نیست و بدن را ماهیچه ای می کند نه اینکه باعث کم شدن وزن و چربی بدن می شود و خواب کافی و منظم داشته باشید. در محیط گرم قرار نگیرید و در کل خود را در راحتی قرار دهید نه کار زیاد و سخت و قرض و گرفتاری و بی خوابی و ... .[4]

منابع:

[1] دعائم الاسلام، ابن حیون، ج2 ص145.

[2] من لایحضر، شیخ صدوق، ج1 ص126.

[3] قرب الاسناد، حمیری، ط حدیثه، ص110.