- دوشنبه ۲۹ فروردين ۰۱
- ۰۰:۲۰
آیات 63 تا 76 سوره فرقان معروف به آیات عباد الرحمن هستند زیرا در این آیات خداوند از بندگان خاصی بنام عباد الرحمن (بندگان خداوند رحمان) نام می برد و به توصیف ویژگی های آنها می پردازد. بنده خدای رحمان بودن که تمام نعمت ها از رحمت اوست از بالاترین ویژگی هایی هست که انسان می تواند در درگاه الهی داشته باشد. (رحمان رحمت عام خداوند مثل باران و نور و غذا و آب و ... ولی رحیم رحمت خاصه خداوند هست که شامل کفار نمی شود)
این آیات در حقیقت فشرده ای از اخلاق اسلامی هستند که مشتاقان بندگی و عبودیت بهره ای وافر از این آیات خواهند برد.
این آیات اینگونه شروع می شود:
-
وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا (۶۳)
- بندگان (خاص خداوند) رحمان، کسانی هستند که با آرامش و بی تکبّر بر زمین راه میروند؛ و هنگامی که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام میگویند (و با بی اعتنایی و بزرگواری میگذرند) ؛ (۶۳)
البته در یک جای دیگر قرآن هم از عباد الرحمن صحبت شده است ولی در آن آیه منظور از عباد الرحمن ،انسان ها نیستند بلکه منظور فرشتگان هستند. در آیه شریفه ۱۹ سوره زخرف مى خوانیم:
-
وَ جَعَلُوا الْمَلائِکَةَ ا لَّذِینَ هُمْ عِبَادُ الرَّحْمنِ إِنَاثاً
- مشرکان، فرشتگانى که عبادالرّحمن (بندگان خاص خدا) هستند را دختران خداوند قرار دادند!
و این نشان از این است که انسان هایی که خداوند از آنها به عباد الرحمن یاد کرده همطراز فرشتگان هستند.
ویژگی های عباد الرحمن
چهارده صفت براى عبادالرحمن ذکر شده است؛ هر چند بعضى از مفسّران تنها به دوازده ویژگى آن اشاره نموده و از دو مورد دیگر غفلت کرده اند. آن صفات و ویژگیها به شرح زیر است:
1- تواضع و فروتنى.
2- مدارا کردن با جاهلان و افراد نادان.
3- عبادتهاى شبانه، مخصوصاً نماز شب.
4- ترس از خداوند و خوف از عذاب الهى.
5- ترک افراط و تفریط در مسائل مختلف زندگى.
6- دست شستن از هرگونه شرک.
7- احترام به خون افراد بى گناه.
8- ترک بى عفّتى و آلوده نشدن به زنا.
9- حاضر نشدن در مجالس آلوده و باطل.
10- پرهیز از کارهاى لغو و بیهوده.
11- تحقیق و تفکّر و اندیشه در کارها.
12- توجّه به تربیت اولاد و فرزندان.
13- اسوه و الگوى دیگران بودن.
14- صبر در مقابل مشکلات ناخوشایند زندگى.
در ادامه مطلب در ترجمه آیات عباد الرحمن این ویژگی ها با شماره آنها و رنگ قرمز مشخص شده است که هر کدام از این ویژگی ها در کدام قسمت از آیات عباد الرحمن آمده است.
آیات عباد الرحمن
وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً (۶۳) وَ الَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً (۶۴) وَ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها کانَ غَراماً (۶۵) إِنَّها ساءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً (۶۶) وَ الَّذِینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَ لَمْ یَقْتُرُوا وَ کانَ بَیْنَ ذلِکَ قَواماً (۶۷)
وَ الَّذِینَ لا یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ وَ لا یَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ لا یَزْنُونَ وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ یَلْقَ أَثاماً (۶۸) یُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ یَخْلُدْ فِیهِ مُهاناً (۶۹) إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً (۷۰) وَ مَنْ تابَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَإِنَّهُ یَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتاباً (۷۱) وَ الَّذِینَ لا یَشْهَدُونَ الزُّورَ وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً (۷۲)
وَ الَّذِینَ إِذا ذُکِّرُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ لَمْ یَخِرُّوا عَلَیْها صُمًّا وَ عُمْیاناً (۷۳) وَ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً (۷۴) أُوْلئِکَ یُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِما صَبَرُوا وَ یُلَقَّوْنَ فِیها تَحِیَّةً وَ سَلاماً (۷۵) خالِدِینَ فِیها حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً (۷۶) قُلْ ما یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاؤُکُمْ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزاماً (۷۷)
ترجمه آیات عباد الرحمن
بندگان خاص خداى رحمان آن کسانند که [1] سنگین و با تواضع بر زمین راه مى روند و [2] چون جهالت پیشگان، خطابشان کنند سخن ملایم گویند (۶۳).
[3]و کسانى که شب را با سجده و نماز براى پروردگارشان به روز آرند (۶۴).
[4]و کسانى که گویند: پروردگارا عذاب جهنم را از ما بگردان که عذاب آن دائم است (۶۵).
که جهنم قرارگاه و جاى بدى است (۶۶).
[5]و کسانى که چون خرج مى کنند اسراف نکنند و بخل نورزند و میان این دو معتدل باشند (۶۷).
[6]و کسانى که با خداى یکتا خدایى دیگر نخوانند [7]و انسانى را که خدا محترم داشته جز به حق نکشند [8]و زنا نکنند و هر که چنین کند به زودى سزا بیند (۶۸).
روز قیامت عذابش دو برابر شود و در آن به خوارى جاویدان به سر برد (۶۹).
مگر آنکه توبه کند و مؤمن شود و عمل شایسته کند آن گاه خدا بدیهاى این گروه را به نیکیها مبدل کند که خدا آمرزگار و رحیم است (۷۰).
و هر که توبه کند و عمل شایسته انجام دهد به سوى خدا بازگشتى پسندیده دارد (۷۱).
[9]و کسانى که گواهى به ناحق ندهند [10]و چون بر ناپسندى بگذرند با بزرگوارى گذرند (۷۲).
[11]و کسانى که چون به آیه هاى پروردگارشان اندرزشان دهند کر و کور بر آن ننگرند (۷۳).
[12]و کسانى که گویند پروردگارا ما را از همسران و فرزندانمان، مایه روشنى چشم ما قرار ده [13]و ما را پیشواى پرهیزکاران بنما (۷۴).
آنها به پاداش این [14]صبرى که کرده اند غرفه بهشت پاداش یابند و در آنجا درود و سلامى شنوند (۷۵).
جاودانه در آنند که نیکو قرارگاه و جایگاهى است (۷۶).
بگو اگر عبادتتان نباشد پروردگار من اعتنایى به شما ندارد شما که تکذیب کرده اید به زودى نتیجه اش را خواهید دید (۷۷).
مطالعه بیشتر ویژگی های عباد الرحمن:
1. تواضع و فروتنی
منبع:
برگرفته از کتاب والاترین بندگان: شرح و تفسیر ایات عبادالرحمن