سایت رسمی عباد الرحمن

معرفی کتاب وسائل الشیعه

کتاب شریف وسائل شیعه توسط محمد بن حسن بن علی معروف به شیخ حر عاملی نوشته شد.وی درسال 1033بدنیا امد و در71 سالگی چشم از جهان فرو بست.وی در مشهد الرضا علیه السلام مدفون است(1)

شیخ حر عاملی روایات فقهی کتب اربعه و 70 کتاب دیگر را در این کتاب جمع اوری کرده است.(2) او این کتاب را طی 18 یا 20 سال گرد اورد (3)و حداقل سه بار تمام کتاب را مورد مطالعه قرار داد(4)

شیخ حر عاملی وجود تطویل و تاویل های دور از واقع در کتاب های پیشین ،پراکندگی روایات ، ناسازگاری روایات با عنوان باب های فقهی و فقدان بسیاری از روایات مرتبط با مسائل شرعی را انگیزه خود برای تدوین وسائل معرفی کرد(5) او تصریح میکند روایات کتابش را از کتاب های مشهوری نقل کرده که مورد اعتنا وعمل شیعه است(6)

کتاب وسائل بخاطر حسن ترتیب و تبویب از آغاز تا کنون مورد توجه واستفاده مجتهدان شیعه بوده است.(7)

کتاب کافی از کتب اربعه شیعه تالیف شیخ کلینی است و ارزش و جایگاه رفیع کتب اربعه و علی الخصوص کتاب کافی بر بسیاری پنهان است.

سوال :نام کتب اربعه شیعه که فقها در استنباط احکام و غیره از ان استفاده می کنند چیست؟ این کتاب ها چه زمانی نوشته شده و پشتوانه این کتاب ها چیست؟
شیعه 4 کتاب اصلی روایی دارد که به کتب اربعه معروف است .این 4 کتاب با تکیه به 400 کتاب اولیه و سامان نیافته که در ان روایات بدون دخل و تصرف امده( اصول اربعة مائة) نوشته شده است. اصحاب ائمه تا دوران امام حسن عسگری سعی کردند تا میراث روایی اهل بیت را در قالب این 400 کتاب ثبت و ضبط کنند.
بیشترین سهم روایات این 400 کتاب از انِ امام صادق وامام کاظم علیهما السلام است.شیخ طوسی 3224 تن از شاگردان امام صادق علیه السلام را نام برده اند و معروف است که حدود 4000 نفر در مجلس درس امام صادق علیه السلام شرکت می کردند .
کتاب کافی از کتب اربعه شیعه تالیف شیخ کلینی یکی از این چهار کتاب است. شیخ کلینی حدودا هم زمان با ولادت امام زمان عج (255 قمری) متولد شد و در زمان غیبت صغری کتاب کافی را جمع اوری کرد و درسال 329 قمری(حدودا سال پایان غیبت صغری) از دنیا رفت.

منبع:
برگرفته از مقدمه معجم بحارالانوار صفحه 47 به نقل از قاموس الرجال

نخستین کتاب های حدیثی

1. کتاب علی علیه السلام :
بر اساس روایات زیادی که از توصیف این کتاب به مارسیده ، کتاب علی علیه السلام با املای پیامبر ص و به خط حضرت امیر ع فراهم شده.(1)
به رغم انکه برخی از دوستان و مخالفان اهل بیت ع کتاب علی ع را دیده اند اما بنای ائمه ع بر پنهان ساختن این میراث علمی بوده و طبق برخی شواهد این کتاب هم چنان در دست امام زمان عج است.

2. مصحف فاطمه س:
بر اساس روایات هنگامی که پیامبر از دنیا رفت ، فاطمه س در اندوه رحلت پیامبر ص بسیار می گریست ، خداوند جبرئیل یا فرشته ای دیگر را برای تسلا نزد فاطمه س می فرستاد و آن فرشته در کنار تسلای آن حضرت رویداد های مربوط به فرزندانش را تا روز قیامت به ایشان گزارش می کرد وعلی ع ان را نگاشت . بنابراین منبع مصحف فاطمه س فرشته الهی ، املای ان توسط فاطمه س و نگارش آن به دست علی ع انجام گرفت.(2)

1. بصا ئر الدرجات ص187
2. بصائر الدرجات ص 173

مقصود از مصحف علی علیه السلام قرآنی است که ان حضرت به دستور پیامبر ص بلافاصله پس از رحلت ایشان فراهم ساخت.این قران بر اساس ترتیب نزول گرد اورده شده . بدین ترتیب امام ایات و سور مکی را بر آیات و سور مدنی مقدم داشت وانطباق کاملی میان چینش قران و چینش نزول ان فراهم ساخت.
اساسی ترین ویژگی این مصحف گرد اوری تمام روایات و سخنان پیامبر ص در تفسیر ،تاویل ، سبب نزول ، شان نزول و... ایات بوده است .(1)
پس از ارائه این مصحف مورد بی مهری مردم قرار گرفت واز ان پس از چشم ها پنهان ماند و به عنوان میراث علمی ائمه علیهم السلام دست به دست گشت وطبق برخی روایات اینک در دست امام زمان عج است.

1. تفسیر عیاشی ج1 ص14 ؛ تفسیر صافی ج1 ص 19

نهج البلاغه:
سید رضی از انبوه گفتارهای آن حضرت در صده چهارم (قرن چهارم قمری)، تنها یک سوم ان را برگزید . کتابت و ثبت خطبه ها ،نامه ها وکلمات حضرت امیر علیه السلام عموما در دوران پنج ساله حکومت ان حضرت انجام یافته.(1)

صحیفه سجادیه
صحیفه سجادیه کتابی است که در ان دعاهای امام سجاد در زمینه های مختلف امده است. که محتوای بسیار عالی وغنی ان و الفاظ زیبا و رسای ان قطعا جز از امام نمی تواند باشد.

پاورقی
1. برگرفته از مقدمه سید رضی بر نهج البلاغه

برای دانلود کتاب نهج البلاغه اینجا را کلیک کنید