- يكشنبه ۲ اسفند ۹۴
- ۱۶:۰۷
امام خمینی در کتاب ولایت فقیه میفرمایند:
ﺍﺯ ﺭﻭﺍﻳﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻟﺎﻟﺘﺶ (بر اثبات ولایت فقیه)ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺍﺳﺖ: ﻗﺎﻝ ﺃﻣﻴﺮ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ (ﻉ): ﻗﺎﻝ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻞٰﻩ (ﺹ): ﺍﻟﻞٰﻫﻢ ﺍﺭﺣﻢ ﺧﻠﻔﺎﺋﻲ ﺛﻠﺎﺙ ﻣﺮﺍﺕ ﻗﻴﻞ ﻳﺎ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻞٰه، ﻭ ﻣﻦ ﺧﻠﻔﺎﺅﻙ؟ ﻗﺎﻝ: ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻳﺄﺗﻮﻥ ﻣﻦ ﺑﻌﺪﻱ، ﻳﺮﻭﻭﻥ ﺣﺪﻳﺜﻲ ﻭ ﺳﻨﺘﻲ ﻓﻴﻌﻠﻤﻮﻧﻬﺎ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﻣﻦ ﺑﻌﺪﻱ. «1»
ﺍﻣﻴﺮ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ (ﻉ) ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻞٰﻩ (ﺹ) ﻓﺮﻣﻮﺩ: «ﺧﺪﺍﻳﺎ، ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﻣﺮﺍ ﺭﺣﻤﺖ ﻛﻦ. » ﻭ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺭﺍ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩ. ﭘﺮﺳﻴﺪﻩ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻯ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺧﺪﺍ، ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎﻧﺖ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻓﺮﻣﻮﺩ: «ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﻦ ﻣﻰ ﺁﻳﻨﺪ، ﺣﺪﻳﺚ ﻭ ﺳﻨﺖ ﻣﺮﺍ ﻧﻘﻞ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻰ ﺁﻣﻮﺯﻧﺪ. »
ﻗﻄﻌﺎ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺷﻐﻞ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﻘﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺭﺃﻯ ﻭ ﻓﺘﻮﺍﻳﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ، ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﻰ ﺷﻮﺩ؛ ﻭ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻣﺤﺪﺛﻴﻦ ﻛﻪ ﺍﺻﻠﺎ ﺣﺪﻳﺚ ﺭﺍ ﻧﻤﻰ ﻓﻬﻤﻨﺪ ﻭ ﻣﺼﺪﺍﻕ ﺭﺏ ﺣﺎﻣﻞ ﻓﻘﻪ ﻟﻴﺲ ﺑﻔﻘﻴﻪ «2» ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺿﺒﻂ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﺭﺍ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ، ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺳﻠﺎﻣﻰ ﺭﺍ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ.
ﺣﺪﻳﺚ ،ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﺭﺍ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻣﻰ ﺩﻫﻨﺪ، ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ، ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﻠﺎﻡ، ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻭ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻰ ﺳﺎﺯﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺑﺪﻫﻨﺪ. ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻛﺮﻡ (ﺹ) ﻭ ﺍﺋﻤﻪ (ﻉ) ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﺭﺍ ﻧﺸﺮ ﻭ ﺑﺴﻂ ﻣﻰ ﺩﺍﺩﻧﺪ؛ ﺣﻮﺯۀ ﺩﺭﺱ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ؛ ﻭ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﻣﻜﺘﺐ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩۀ ﻋﻠﻤﻰ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﻭ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻳﺎﺩ ﺑﺪﻫﻨﺪ. ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻳﻌﻠﻤﻮﻧﻬﺎ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺴﻂ ﻭ ﻧﺸﺮ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ. ﺍﮔﺮ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤۀ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﻧﻴﺎﺳﺖ، ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺟﺰﺀ ﻭﺍﺿﺤﺎﺕ ﻋﻘﻮﻝ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﺳﻠﺎﻡ، ﻣﻮﻇﻔﻨﺪ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺁﻥ ﺭﺍ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ، ﺟﺎﻯ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺍﻟﻞٰﻫﻢ ﺍﺭﺣﻢ ﺧﻠﻔﺎﺋﻰ ﺷﺎﻣﻞ ﺭﺍﻭﻳﺎﻥ ﺣﺪﻳﺜﻰ ﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﻛﺎﺗﺐ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻧﻤﻰ ﺷﻮﺩ؛ ﻭ ﻳﻚ ﻛﺎﺗﺐ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺧﻠﻴﻔۀ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻛﺮﻡ (ﺹ) ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ «ﺧﻠﻔﺎ»، ﻓﻘﻬﺎﻯ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﺍﻧﺪ. ﻧﺸﺮ ﻭ ﺑﺴﻂ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ ﻓﻘﻬﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﺩﻟﻨﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﮔﺮ ﻋﺎﺩﻝ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ، ﻣﺜﻞ ﻗﻀﺎﺗﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﺟﻌﻞ ﻛﺮﺩﻧﺪ
ﻭ ﺍﻣﺎ ﺩﻟﺎﻟﺖ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ ﺑﺮ «ﻭﻟﺎﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ» ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺟﺎﻯ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺯﻳﺮﺍ «ﺧﻠﺎﻓﺖ» ﻫﻤﺎﻥ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺌﻮﻥ ﻧﺒﻮﺕ ﺍﺳﺖ؛ ﻭ ﺟﻤﻠۀ ﺍﻟﻞٰﻫﻢ ﺍﺭﺣﻢ ﺧﻠﻔﺎﺋﻰ ﺩﺳﺖ ﻛﻢ ﺍﺯ ﺟﻤﻠۀ ﻋﻠﻰ ﺧﻠﻴﻔﺘﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻌﻨﻰ «ﺧﻠﺎﻓﺖ» ﺩﺭ ﺁﻥ، ﻏﻴﺮ ﻣﻌﻨﻰ ﺧﻠﺎﻓﺖ ﺩﺭ ﺩﻭﻡ ﻧﻴﺴﺖ. ﻭ ﺟﻤﻠۀ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻳﺎﺗﻮﻥ ﻣﻦ ﺑﻌﺪﻯ ﻭ ﻳﺮﻭﻭﻥ ﺣﺪﻳﺜﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺧﻠﻔﺎﺳﺖ، ﻧﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﺧﻠﺎﻓﺖ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﻣﻌﻨﻰ ﺧﻠﺎﻓﺖ ﺩﺭ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﺍﻣﺮ ﻣﺠﻬﻮﻟﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺤﺘﺎﺝ ﺑﻴﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻭ ﺳﺎﺋﻞ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﻨﻰ ﺧﻠﺎﻓﺖ ﺭﺍ ﻧﭙﺮﺳﻴﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺻﻒ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ.
(1) ﺻﺎﺣﺐ ﻭﺳﺎﺋﻞ ﺍﻟﺸﻴﻌﺔ ﺍﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﻗﻀﺎ، «ﺍﺑﻮﺍﺏ ﺻﻔﺎﺕ ﻗﺎﺿﻰ»، ﺑﺎﺏ 8، ﺣﺪﻳﺚ 50، ﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺏ 11، ﺣﺪﻳﺚ 7 ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﺍﻟﺎﺧﺒﺎﺭ ﻭ ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻌﺾ ﺭﺟﺎﻝ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﺘﺮﻛﻨﺪ ﻧﻘﻞ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ، ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻮﻥ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺳﻨﺪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺭﺟﺎﻝ ﻏﻴﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻪ ﻣﻜﺎﻥ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻰ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ (ﻣﺮﻭ ﻭ ﻧﻴﺸﺎﺑﻮﺭ ﻭ ﺑﻠﺦ) ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. » (ﻣﺆﻟﻒ(
- ۱۹۳۰