سایت رسمی عباد الرحمن

هر فرسخ حدود 5 کیلومتر است و در اینکه هشت فرسخ ( مسافت شرعی ) دقیقا چند کیلو متر است بین فقها اختلاف است ، و اهمیت این اختلاف زمانی مهم است که بین 40 تا 45 کیلومتر طی کنیم چون وظیفه مقلدین  هر مرجع فرق میکند .ولی اگر قصد کند بیش از 45 کیلومتر طی کند، نماز طبق نظر تمام مراجع شکسته است ونباید روزه گرفت.

البته شکسته شدن نماز و باطل شدن روزه فقط بعد از گذشتن از حد ترخص شهر صحیح است و اگر قبل از حد ترخص روزه باطل شود کفاره و قضا واجب است. 

مسافت شرعی در رساله مراجع تقلید

ﻣﺴﺄﻟﻪ 1- ﻣﺴﺎﻓﺖ ﺷﺮﻋﻰ، ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺪﻭﺩ 45 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ۱ (ﺱ 359)

۱- ﺑﻬﺠﺖ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ) ﻭ ﻓﺎﺿﻞ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ): ﺣﺪﻭﺩ 45 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. 

ﺧﻮﺋﻰ (ﺭ. ﻡ 1280)، ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1280)، ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ (ﺭ. ﻡ 1280)، ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ (ﺭ. ﻡ 1119): ﺣﺪﻭﺩ 43 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. (ﻫﺮ ﻓﺮﺳﺦ ﺷﺮﻋﻰ ﻣﻘﺪﺍﺭﻯ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﭘﻨﺞ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻭ ﻧﻴﻢ ﺍﺳﺖ).

سیستانی (ﺭ. ﻡ 1280) ﺣﺪﻭﺩ 44 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ): حدود ۴۱ کیلومتر است

ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ  (ﺭ. ﻡ 1280) ﺣﺪﻭﺩ 40 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. (ﻫﺮ ﻓﺮﺳﺦ ﺷﺮﻋﻰ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﭘﻨﺞ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺍﺳﺖ). 

منبع: کتاب احکام مسافر - مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی

مسافر از نظر حکم شرعی به سه قسم تقسیم می شود:
1. کسی که مسافرت را برای تفریح و زیارت و مثل اینها می رود
به فتوای تمام مراجع نماز چنین مسافری شکسته است و نمی تواند روزه بگیرد.

2. کسی که مسافرت شغل او است مثل خلبان و ملوان و راننده بین شهری و...
به فتوای تمام مراجع نماز چنین مسافری تمام است و باید روز هایش را بگیرد.

3. کسی که مسافرت مقدمه شغل اوست مثل دانشجو یا کارمندی که باید هر روز مسافت شرعی را برود و برگردد.
تمام مراجع به جز آیت الله خمینی و فاضل حکم این قسم را مثل حکم قسم دوم می دانند و این دو مرجع حکم این قسم را مثل حکم قسم اول می دانند. نکات و شرایط قسم سوم در پست های آینده آورده می شود. 

به فتوای تمام مراجع ،مسافری که می خواهد ده روز یا بیشتر  در محلی بماند ، اگر از اول ، قصد داشته باشد که در بین این ده روز به جایی که از حد ترخص رد می شود مسافرت کند و به همان محل برگردد، فقط در صورت داشتن شرایطی نماز او در این ده روز تمام است، که حداقل این شرایط مسافرت نکردن به اندازه مسافت شرعی(هشت فرسخ) است. چون در این مساله بین فقها اختلاف فتوا هست ، هر کس باید به مرجع خود رجوع کند

ﻣﺴﺄﻟﻪ - ﻣﺴﺎﻓﺮﻯ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﻣﺤﻠﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ، ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺍﻭﻝ *، ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺁﻥ ﺟﺎ (ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺣﺪ ﺗﺮﺧﺺ) ﺑﺮﻭﺩ، ﺍﺷﻜﺎﻟﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻗﺼﺪ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﺍﻭ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﻧﻤﺎﺯﺵ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺳﺖ. ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺣﺪ ﺗﺮﺧﺺ ﺑﺮﻭﺩ، ﭼﻨﺎﻥ ﭼﻪ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺍﻭ ﺣﺪﻭﺩ ﻳﻜﻰ ﺩﻭ ﺳﺎﻋﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻛﻞ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎﺯ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﻭ ﻧﻤﺎﺯﺵ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺳﺖ (ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺗﺮﺧﺺ ﻛﻪ ﺭﻓﺘﻪ) ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ، ﺍﻗﺎﻣﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻧﻤﺎﺯﺵ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. (1) (ﺭ. ﻡ 1338)

ﻣﺜﺎﻝ: ﺷﺨﺼﻰ ﺍﺯ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺟﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ، ﻭﻟﻰ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻜﻰ ﺩﻭ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻛﻰ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﭘﺎﻧﺰﺩﻩ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻯ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﺑﺮﻭﺩ؛ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻫﻮﺍﺯ، ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﻧﻤﺎﺯﺵ ﺷﻜﺴﺘﻪ (2) ﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺷﻬﺮﻙ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻜﻰ ﺩﻭ ﺳﺎﻋﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ، ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ، ﺍﻗﺎﻣﺘﺶ ﺩﺭ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﻧﻤﺎﺯﺵ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺳﺖ.

برای دیدن فتوای بقیه مراجع (غیر امام خمینی) به ادامه مطلب مراجعه کنید.

ﻣﺴﺎﻓﺮﻯ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺩﺍﺭﺩ، ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ، اگر احتمال بدهد که قبل از تمام شدن این ده روز آنجا را ترک می کند( چه دوباره بخواهد به همان محل برگردد ،چه نخواهد برگردد) نمازهای او تمام نیست و باید شکسته بخواند.(و اگر می داند که آنجا را ترک می کند به مساله مربوطه مراجعه شود)

ﻣﺴﺄﻟﻪ :ﻣﺴﺎﻓﺮﻯ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺩﺍﺭﺩ، ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﺩﺭ ﺍﺛﻨﺎﻯ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﻣﺎﻧﻌﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﺷﻮﺩ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﺁﻥ ﺟﺎ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﻨﺪ، ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﺎﺕ ﺍﻋﺘﻨﺎ ﻧﻜﻨﻨﺪ (ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻏﻴﺮ ﻋﻘﻠﺎﻳﻰ ﺑﺎﺷﺪ)، ﻗﺼﺪ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻣﺎﻧﻊ، ﻗﻮﻯ ﺑﺎﺷﺪ (ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻋﻘﻠﺎﻳﻰ ﺑﺎﺷﺪ)، ﻗﺼﺪ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﻤﻰ ﺷﻮﺩ، ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ.(مساله1340)

ﻣﺜﺎﻝ: ﺷﺨﺼﻰ ﺍﺯ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﺑﻤﺎﻧﺪ، ﻭﻟﻰ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻓﺮﺯﻧﺪﺵ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻰ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺁﺑﺎﺩﺍﻥ ﺑﺎﺯ ﮔﺮﺩﺩ. ﭼﻨﺎﻥ ﭼﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺍﻭ، ﺷﺨﺺ ﺳﺎﻟﻢ ﻭ ﺳﺮ ﺣﺎﻟﻰ ﺑﺎﺷﺪ، ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺯﻧﺪﺵ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻛﺴﺎﻟﺖ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﻳﻦ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻨﺎﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ. 

ﺍﺭﺍﻛﻰ (ﺭ. ﻡ 1333)، ﺧﻮﺋﻰ (ﺭ. ﻡ 1349)، ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1349)، ﺑﻬﺠﺖ، ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ (ﺭ. ﻡ 1349)، ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ، ﻓﺎﺿﻞ (ﺭ. ﻡ 1362) ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ (ﺭ. ﻡ 1168): ﺣﻜﻢ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ (ﺭﻩ) ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ.

ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1349): ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﻣﺤﻠﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﻭ ﺭﻓﻊ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺁﻥ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ؛ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻋﻘﻠﺎﻳﻰ ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻤﺎﻧﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ. ﺑﻠﻰ ﺍﮔﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺩﺍﺭﺩ ﭼﻨﺎﻥ ﭼﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﺪ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﺪ، ﺍﮔﺮ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻋﻤﻠﺎ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﺪ، ﻧﻤﺎﺯﺵ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﻮﺩﻩ، ﻭ ﮔﺮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ. 

ﺷﺮﻁ ﺳﻮﻡ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺭﺍﻩ ﺍﺯ ﻗﺼﺪ ﺧﻮﺩ ﺑﺮ ﻧﮕﺮﺩﺩ، ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﻓﺮﺳﺦ ﺍﺯ ﻗﺼﺪ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺮﺩﺩ ﻳﺎ ﻣﺮﺩﺩ ﺷﻮﺩ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ.

ﻣﺴﺄﻟﻪ 1 - ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﭘﻴﻤﻮﺩﻥ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﺷﺮﻋﻰ (ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﻳﺎ ﺑﻴﺘﺸﺮ) ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺳﻔﺮ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ، ﺍﮔﺮ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﻓﺮﺳﺦ، ﺍﺯ ﻗﺼﺪ ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺼﺮﻑ ﺷﻮﺩ ﻳﺎ ﻣﺮﺩﺩ ﮔﺮﺩﺩ، * ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻟﺤﻈﻪ ﺍﻧﺼﺮﺍﻑ ﻳﺎ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ. (1) (عروه الوثقی. مساله 21)


1- ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ، ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ: ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﮔﺮ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﻓﺮﺳﺦ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﻣﻨﺼﺮﻑ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺮﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﺑﺎﺷﺪ ( ﻣﺜﻠﺎ ﺭﻓﺖ ﺳﻪ ﻓﺮﺳﺦ ﻭ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﻨﺞ ﻓﺮﺳﺦ)، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ.
(فتوای تمام مراجع اورده شده)

یکی از شروط شکسته شدن نماز این است که با قصد مسافرت، مسافت شرعی را طی کنیم. اگر بدون قصد مسافرت، مسافت شرعی را طی کند (مثل شخص بیهوش که با اراده و تصمیم خود به مسافرت نرفته ) نماز او شکسته نمی شود اگر چه صد ها کیلومتر را طی کند. 

ﻣﺴﺄﻟﻪ - ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﻗﺼﺪ، ﻣﺴﺎﻓﺖ ﺷﺮﻋﻰ ﺭﺍ ﻃﻰ ﻛﻨﺪ (ﻳﺎ ﺑﺮﺩﻩ ﺷﻮﺩ)، ﻧﻤﺎﺯﺵ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺳﺖ. (عروه الوثقی. مساله 11). ﻣﺜﺎﻝ: ﺷﺨﺼﻰ ﺁﺑﺎﺩﺍﻧﻰ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﻋﺎﺭﺿﻪ ﺍﻯ ﺑﻴﻬﻮﺵ (ﻳﺎ ﻣﺠﻨﻮﻥ) ﺷﺪﻩ، ﺟﻬﺖ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺑﻪ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺑﻪ ﻫﻮﺵ ﺁﻣﺪﻩ (ﻳﺎ ﺟﻨﻮﻧﺶ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﺷﺪﻩ) ﻭ ﻣﻘﺮﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﺑﺴﺘﺮﻯ ﺑﺎﺷﺪ، ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ. (1) * 

پاورقی:

1- ﺍﺭﺍﻛﻰ (ﺭ. ﻡ 1272)، ﺧﻮﺋﻰ (ﺭ. ﻡ 1289)، ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1289)، ﺑﻬﺠﺖ (ﺭ. ﻡ 1041)، ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ (ﺭ. ﻡ 1289)، ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ (ﺱ 650)، ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1289)، ﻓﺎﺿﻞ (ﺭ. ﻡ 1302) ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ (ﺭ. ﻡ 1127): ﺣﻜﻢ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ (ﺭﻩ) ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. 

شکارچی یا کسی که دنبال شخص یا مکانی می گردد ، نمی داند چقدر فاصله تا مقصدش دارد(هشت فرسخ طی می کند یا نه) ، و هر مقدار هم که طی کند، نمازش شکسته نمی شود.

ﻣﺴﺄﻟﻪ 1 - ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﺪ ﺳﻔﺮﺵ ﭼﻨﺪ ﻓﺮﺳﺦ ﺍﺳﺖ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ. (1) * (ﺭ. ﻡ 1281). ﻣﺜﺎﻝ: ﺷﺨﺼﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻥ ﮔﻤﺸﺪﻩ ﺍﻯ ﻳﺎ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺷﻜﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﻭﺩ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ، ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﭼﻨﺎﻥ ﭼﻪ ﺗﺎ ﻭﻃﻦ ﻳﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺟﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ، ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ (ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ) ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ. 

پاورقی:

1. ﺍﺭﺍﻛﻰ (ﺱ 39)، ﺑﻬﺠﺖ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ) ﻭ ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ): ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ ﺍﺣﺘﻴﺎﻃﺎ ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻭ ﻫﻢ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ.
   ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ)، ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ)، ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ)، ﻓﺎﺿﻞ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ) ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ): ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ. 

به فتوای تمام مراجع مسافر اگر قصد داشته باشد به محلی برود که کمتر از هشت فرسخ (مسافت شرعی) فاصله دارد ، نمازش کامل است .همچنین اگر تصمیم به ادامه مسیر (قصد جدید )تا کمتر از هشت فرسخ را دارد، چون ادامه مسیر تصمیم جداگانه ای هست  و برای شکسته شدن نماز ،دوباره باید هشت فرسخ طی کنیم و مسافتی که قبلا طی کرده ایم با این مسافت جمع نمی شود .(بنابرین نماز در مقصد اول و دوم در تصویر ،کامل هست و در مقصد دوم 5+3=8 فرسخ نمی شود چون در مقصد اول تصمیم گرفته که به مقصد دوم برود. برای شکسته شدن نماز ، باید در محل شروع مسافرت قصد میکرد که به مقصد دوم برود.)

ﻣﺴﺄﻟﻪ 1280 - ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻰ ﻛﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺁﻥ (ﺑﺎ ﻣﺤﻞ ﺷﺮﻭﻉ ﺳﻔﺮ) ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﺍﺳﺖ، ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﻛﻨﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺟﺎ، ﻗﺼﺪ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﺮﻭﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻣﺴﺎﻓﺘﻰ ﻛﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ - ﭼﻮﻥ ﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﻗﺼﺪ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ - ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ، ﻭﻟﻰ ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺍﺯﺁﻥ ﺟﺎ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺭﺍ ﻃﻰ ﻛﻨﺪ. (ﺍﻣﺘﺪﺍﺩﻯ ﻳﺎ ﺗﻠﻔﻴﻘﻰ **) ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ.  

(فتوای تمام مراجع همین است) 

مطالب مرتبط:

حکم نماز کسی که نمی داند مقصدش کجاست

بسیار پیش می آید که ما قصد داریم که کمتر از ده روز درجایی بمانیم ولی بعد از چند روزاقامت، تصمیم می گیریم که چند روز بیشتر در انجا بمانیم (که جمعا ده روز یا بیشتر می شود) . باید توجه داشته باشیم که نباید گفت: چون ما ده روز در اینجا اقامت می کنیم پس نماز تمام است . بلکه چون از ابتدا تصمیم نداشتیم ده روز بمانیم نماز شکسته است و تصمیمی که بعدا می گیریم، قصد جدا گانه ای محسوب می شود ،که اگر تصمیم بگیریم ازامروز ده روز یا بیشتر بمانیم ،نماز تمام است و اگر تصمیم بگیریم که کمتر از ده روز بمانیم، نماز شکسته است، (اگر چه از روز اولی که امده ایم تا زمانی که می خواهیم برویم تصمیم داریم ده روز یا بیشتر اقامت کنیم)

ولی اگر مرتبا قصد کنیم که چند روز  دیگر (کمتر از ده روز) هم بمانیم ،بعد از گذشت سی روز (از روز سی ویکم) ،تا زمانی که در انجا هستیم، نماز ما تمام است (گر چه در مدت این سی روز نماز شکسته است).

مساله 1354: مسافری که می خواهد نه روز یا کمتر در محلی بماند ، اگر بعد از آن که نه روز یا کمتر در آنجا ماند ، بخواهد دوباره نه روز دیگر یا کمتر بماند همین طور تا سی روز ، روز سی و یکم باید نماز را تمام بخواند.

(فتوای تمام مراجع)

ﻣﺴﺄﻟﻪ 6- ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻰ ﺑﺎ ﻳﻘﻴﻦ ﺑﻪ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ (ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ) ﺑﻮﺩﻥ ﺳﻔﺮﺵ، ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﺳﻔﺮﺵ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﺑﻮﺩﻩ؛ ﻧﻤﺎﺯﺵ ﺑﺎﻃﻞ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ ﺭﺍﭼﻬﺎﺭ ﺭﻛﻌﺘﻰ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﭼﻬﺎﺭ ﺭﻛﻌﺘﻰ ﻗﻀﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ. 23 (ﺭ. ﻡ 1276). 

ﻣﺴﺄﻟﻪ 7- ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻰ ﺑﺎ ﻳﻘﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻔﺮﺵ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﺍﺳﺖ، ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﺳﻔﺮﺵ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﺑﻮﺩﻩ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻭﺍﺟﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻗﻀﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ. 24 (ﺭ. ﻡ 1361).

23- ﺍﺭﺍﻛﻰ (ﺭ. ﻡ 1268)، ﺧﻮﺋﻰ (ﺭ. ﻡ 1285)، ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1285)، ﺑﻬﺠﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻭﺍﺟﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻗﻀﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ(ﺭ. ﻡ 1106)

، ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ (ﺭ. ﻡ 1285)، ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ)، ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1285)، ﻓﺎﺿﻞ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻭﺍﺟﺐ ﻗﻀﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ. (ﺭ. ﻡ 1298) 

ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ (ﺭ. ﻡ 1123) ): ﺣﻜﻢ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ (ﺭﻩ) ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. 

24- ﺍﺭﺍﻛﻰ (ﺭ. ﻡ 1354)، ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1370) ﻭ ﻓﺎﺿﻞ (ﺭ. ﻡ 1383): ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻗﻀﺎ ﻛﻨﺪ. 

ﺧﻮﺋﻰ (ﺭ. ﻡ 1370)، ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1370)، ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ (ﺭ. ﻡ 1370) ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ (ﺭ. ﻡ 1185): ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻗﻀﺎ ﻟﺎﺯﻡ ﻧﻴﺴﺖ. 

ﺑﻬﺠﺖ (ﺭ. ﻡ 1106): ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﺑﺎﻗﻰ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻭﺍﺟﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ. ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻭﺍﺟﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻗﻀﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ. 

ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ): ﺣﻜﻢ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ (ﺭﻩ) ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. 

در مسئله اول فقها اختلافی ندارند جز اینکه بعضی احتیاط واجب کرده اند و بعضی فتوا داده اند ولی مسئله دوم اختلافی هست