- شنبه ۱۱ آذر ۹۶
- ۲۱:۵۶
برای خیلی از ما سوال پیش آمده که چگونه باید حق و باطل را پیدا کنیم؟ مردم زمان حضرت علی علیه السلام چگونه باید تشخیص می دادند که او بر حق است؟ در زمان ما چگونه حق پیدا می شود؟ چرا عده ای به سمت باطل می روند و هر چه برای آنها استدلال می شود جای حق و باطل را بر عکس می دانند؟
در جواب باید گفت: برای رسیدن به خدا و پیدا کردن حق و باطل و رفتن در مسیر حق باید از دو بال تقوا و علم بهره برد که این دو بال انسان را در مسیر حق به خدا می رساند. اگر بخواهیم دقیقتر بیان کنیم، علم هم برای رسیدن به تقوا است و تقوا آن گوهری است که توانایی پیدا کردن حق را به انسان می دهد. اگر انسان تقوا نداشته باشد و آلوده گناه باشد، بندهای گناه مانع از آن می شوند که آزادانه بتواند مسیر حق را انتخاب کند بلکه در درون او گرایشی پیدا می شود که او را به سوی باطل می کشاند. در واقع گناه باعث می شود شیطان باطل را برای ما توجیه کند و چنان زینت کند که آن را حق بپنداریم.
علم دین هم به تعبیر استاد مطهری مثل قطب نما می ماند که جهت حق را به ما نشان می دهد و اگر گرد و غبار گناه، دید ما را از بین نبرد وقتی جهت حرکت را پیدا کردیم به راحتی می توانیم در مسیر حق حرکت کنیم.
پس اگر در کسب تقوا یا علم دین کوتاهی کنیم نخواهیم توانست مسیر حق را پیدا کنیم و شیطان این قدرت را پیدا خواهد کرد که باطل را برای ما زینت کند و آن را حق جلوه دهد. خداوند درباره امت های گذشته که مسیر حق را برای آنها روشن کرد می فرماید:
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَی أُمَمٍ مِّن قَبْلِکَ فَأَخَذْنَاهُم بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ یَتَضَرَّعُونَ (۴۲) فَلَوْلَا إِذْ جَاءَهُم بَأْسُنَا تَضَرَّعُوا وَلَکِن قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطَانُ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ (۴۳)
ما به سوی امتهایی که پیش از تو بودند، (پیامبرانی) فرستادیم؛ (و هنگامی که با این پیامبران به مخالفت برخاستند، ) آنها را با شدّت و رنج و ناراحتی مواجه ساختیم؛ شاید (بیدار شوند و در برابر حق، ) خضوع کنند و تسلیم گردند! (۴۲) چرا هنگامی که مجازات ما به آنان رسید، (خضوع نکردند و) تسلیم نشدند؟! بلکه دلهای آنها قساوت پیدا کرد؛ و شیطان، هر کاری را که میکردند، در نظرشان زینت داد! (۴۳ انعام)
قساوت قلب آنها ناشی از گناهان زیاد آنها بود که باعث می شد شیطان بتواند بر آنها تسلط داشته باشد و باطل را زینت دهد در حالیکه عقل، انسان را به سوی تعالیم پاک و عادلانه پیامبران صادق و درستکار می کشاند و از همراهی با انسان های دروغگو و آلوده نهی می کند.
خداوند قدرت تقوا در پیدا کردن حق و باطل را اینگونه بیان می فرماید:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِن تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَل لَّکُمْ فُرْقَانًا...(۲۹)
ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، برای شما وسیله ای جهت جدا ساختن حق از باطل قرارمی دهد...
پس برای شناخت و پیدا کردن حق و باطل ابتدا باید به کسب علوم الهی بپردازیم و از قرآن غافل نباشیم تا با شناخت حلال و حرام و پی بردن به معارف الهی و عمل به آنها به ملکه تقوا دست پیدا کنیم. کسانی که حتی یک دور ترجمه قرآن مجید را نخواندند و به حلال وحرام الهی اهمیت نمی دهند و اجازه می دهند شیطان عمل نکردن به اوامر الهی را برای آنها توجیه کند چطور می توانند حق را از باطل تشخیص دهند؟ مگر اینکه فضل الهی شامل حال آنها شود و به سبب اطرافیان یا عوامل دیگر در مسیر حق قرار گیرند.
- ۱۷۳۸