- شنبه ۲۹ آبان ۹۵
- ۱۹:۴۵
در این مقاله سعی می کنیم با استفاده از سخنان حجت الاسلام نقویان، نظر اسلام را در مورد مضرات ماهواره، علت حرمت ماهواره و حکم فقهی ماهواره، بیان کنیم .
مضرات ماهواره
امروز دشمنان اسلام و این نظام که نتوانستند از طریق جنگ نظامی به اهداف خود در این کشور برسند سعی می کنند از طریق جنگ نرم وارد این خاک شوند. با وجود هزینه های سرسام آور شبکه های ماهواره ای و رایگان نبودن این شبکه ها برای بسیاری از کشور ها ،سعی کرده اند که مردم ایران از برنامه های متنوع و کانال های مختلف رایگان فارسی برخوردار باشند!
حجت الاسلام و المسلمین نقویان در جواب به سوال شخصی که برادر هفت ساله اش به همراه پدر و مادرش به تماشای ماهواره می نشست، مضرات ماهواره را ای چنین بیان می کند:
این ماهواره کم کم یک درد بی درمان شده است . آقایی به من گفت که برادر من از شدت اعتیاد به مواد مخدر دارد جلوی ما پرپر می شود . ما چندین بار او را ترک داده ایم ولی باز شروع می کند و پدر و مادرم آرزوی مرگ او را دارند . اعتیاد فقط اعتیاد به مواد مخدر نیست و امروزه اعتیاد به فیلم ها و شوهایی و حتی روابط نامشروع هم وجود دارد . کسی معتاد به دیش ماهواره است از کسی که معتاد به موادمخدر است بدتر است . به تعبیر مولوی : اینها یار بَد هستند . حق ذات پاک الله الصمد یار بد بدتر بود از مار بد ، مار بد جانی ستاند ای سلیم اما یا بد آید تو را سوی جحیم . آیا شما فکر می کنید که تهیه کننده های برنامه های ماهواره ای دلشان به حال ما می سوزد یا ما را خیلی دوست دارند ؟ بعضی از سریال های آن به ظاهر خانوادگی است ولی زمینه ی آن خانواده را بر باد می دهد . من از خانم ها تعجب می کنم که اگر یک عکس خانمی را در کیف شوهرشان ببینند دادو بیداد می کنند ولی وقتی پای ماهواره نشسته اید و همسرتان تصویر هزار خانم را می بیند عکس العملی نشان نمی دهید . چرا ما داریم کلاه سر خودمان می گذاریم ؟ نویسنده ی این نامه می تواند حداقل برادرش را حفظ کند و به او بگوید که این سریالها برای تو بد است .
علت حرمت ماهواره
در ادامه جواب ،استاد نقویان بعد از این که آیه 219 سوره بقره را همان حکم عقل می بینند، علت حرمت ماهواره را چنین بیان می کنند:
ما نمی گوییم همه ی برنامه های ماهواره بد است . شما نمی توانید بگویید که برنامه های صدا و سیما را زیاد کنید تا ما ماهواره نبینیم مثل اینکه فردی بگوید که به من یک سیگار بده تا من معتاد نشوم . ما باید عقل مان را بکار بگیریم و ببینم که اگر خوب است ببینیم . قرآن می فرماید که شراب و قمار هم منافعی دارد ولی ضررش بیشتر است)مفاد آیه 219 سوره بقره( . خدا به شما عقل داده است و اگر می بینی چیزی ضررش بیشتر از نفعش است به سراع آن نرویید . برنامه های ماهواره برای ما آقایان خیلی جذاب است ولی اجری که خدا برای مبارزه با نفس در نظر گرفته است خیلی بیشتر است . در قم 98 درصد خانم ها چادری هستند و اگر کسی در قم به خانمهای نامحرم نگاه نکند خیلی ثواب نبرده است ولی اگر در روم به خانمهای نامحرم نگاه نکنی ، در آنجا شما همپایه ی یوسف خواهید بود . (1)
بررسی حکم فقهی ماهواره
بعد از پخش شدن صحبت های استاد نقویان در برنامه سمت خدا، بعضی از بینندگان اعتراض می کنند و سوال خود را اینگونه بیان می کنند:
سوال – هفته ی گذشته شما در ارتباط با ماهواره صحبت کردید و تر و خشک را با هم سوزاندید . درست است که ماهواره شبکه های بد و مبتذل دارد ولی شبکه های مذهبی و علمی خوبی هم دارد . پس بدی و خوبی ماهواره به چگونگی استفاده از آن باز می گردد . مثل اینترنت که بستگی دارد فرد چه استفاده ای از آن می کند . نداشتن ماهواره مانند کسی است که در خانه نشسته و بیرون نمی رود تا به گناه نگاه به نامحرم دچار نشود . مهم این است که فرد وارد جامعه شده و به گناه نیفتد . پس ما باید ماهواره داشته باشیم اما گناه نکنیم .
حجت الاسلام نقویان هم سعی می کنند که خشک و تر را جدا کنند و تا حدی که ممکن است اجازه استفاده از ماهواره را بدهند. ایشان جواب می دهند:
حضرت امام (ره) یک فتوایی قبل از انقلاب داشتند . یک فردی از ایشان پرسیده بود که دیدن و شنیدن رادیو و تلویزیون و خرید و فروش آن چه حکمی دارد . فتوای امام این بود که اگر کسی داشته باشد اما کنترل شده ببیند اشکالی ندارد . بعد گفتند که کنترل شده مثل دیدن برنامه های علمی ، اخبار سیاسی و برنامه های مذهبی است . من هم هفته ی پیش درخصوص کسانی گفتم که برنامه های مبتذل نگاه می کنند . البته بحث قانونی و نیروی انتظامی بحث دیگری است . فرض می کنیم که الان ماهواره آزاد است . اگر انسان بتواند این کنترل را برروی خود و اعضاء دیگر خانواده داشته باشد ، فتوا این است که اشکالی ندارد . دو نکته ی دیگر اینجا است : یکی این است که اگر استفاده ی زهر آلود وسیله ای بیشتر از استفاده ی سود آمیز آن باشد . مانند آن چیزی که قرآن در ارتباط با شراب وقمار می گوید . می فرماید که اینها هم یک سودهایی دارند و اما ضرر آنها بیشتر از سود آنها است . اگر فرد فکر می کند که ماهواره برنامه های مفیدی دارد که در شبکه های داخلی جایگزین ندارد به نظر او بستگی دارد . یک فردی می گفت که ما برنامه های بد ماهواره را زمانی می بینیم که بچه ها خواب هستند . من به او گفتم که بچه ها هم زمانی می بینند که شما خواب هستید .اگر استفاده ی ضررآلود آن بیشتر ازاستفاده ی سود آمیز آن است ، عاقل کسی است که به این سود کم توجه نکند . اما اگر کسی می گوید که من از برنامه های مفید آن استفاده می کنم و بقیه ی کانال ها را قفل کرده ام و خانه هم نباشم کسی نمی تواند از آنها استفاده کند در این صورت می تواند از مرجع خود سوال کرده و طبق آن عمل کند .
کلاً ما حق نداریم خود را در معرض خطر و گناه قرار دهیم ، تا ببینیم می توانیم خود را از گناه حفظ کنیم یا خیر. مثلاً فرد می گوید من به استخر مختلط رفتم اما به نامحرم نگاه نکردم . این کار اشتباه است این فرد اصلاً نباید به آن استخر می رفت . چند روز پیش من فرودگاه رفته بودم چند نفر از کسانی که مسئول حراست هستند به من گفتند که گاهی اوقات خانم ها با وضعیت های خیلی بدی به فرودگاه می آیند و چشم ما هم به آنها می افتد. دعا کنید که ما از اینجا برویم تا گناه نکنیم . به ایشان گفتم کجا می خواهید بروید ؟ در هرجایی ممکن است شما با صحنه های گناه آلود مواجه شوید . گاهی من به سر کلاس دانشگاه می روم ، برخی از دختر خانم ها وآقا پسر ها رعایت شئونات اسلامی را نمی کنند . ما که نمی توانیم به دانشگاه نرویم . در زمان پیغمبر (ص) هم همه ی خانم هایی که نزد ایشان می آمدند با حجاب نبودند . اگر موقعیت کاری و صنفی ما به گونه ای است که باید در جامعه حضور پیدا کنیم ، چاره ای نیست . البته در آن صورت نیز فرد باید خود را کنترل کرده و مراقب خود و دوستانش باشد . اما اینکه به عمد خود را در معرض آتش قرار دهیم اشتباه است . (2)
خواننده محترم توجه داشته باشد که اولا در حال حاضر از نظر قانونی ماهواره ممنوعیت دارد و از نظر اکثر مراجع، رعایت نکردن قوانین حکومت اسلامی خلاف شرع است و جواب سوال، همانطور که خود استاد ذکر کردند بر فرض آزاد بودن ماهواره است.
نکته دوم اینکه بعضی از مراجع حتی در شرایط استفاده از شبکه های مفید ماهواره هم آن را حرام کردند و چون مفاسد ماهواره را بیش از فواید آن دانسته اند حتی این فواید را هم اجازه نداده اند و فقط در شرایط خاصی اجازه می دهند .بخاطر همین استاد گفتند: در این صورت می تواند از مرجع خود سوال کرده و طبق آن عمل کند.
منابع:
مطالعه بیشتر:
- احکام
- سبک زندگی اسلامی
- ۳۱۶۰