طب اسلامی چیست؟ :: سایت رسمی عباد الرحمن

طب اسلامی چیست؟

جمعه ۲۹ بهمن ۹۵
۱۷:۰۰

طب اسلامی

طب اسلامی نه طب چینی است نه طب هندی نه طب سنتی و نه هیچ طب دیگری. طب اسلامی یک طب مستقل است. البته بعضی از اطبا واژهایی همچون طب سنتی ایرانی اسلامی و ... هم بکار می برند که در ادامه در مورد آن توضیح خواهم داد. طب اسلامی طبی است که به‌صورت کلی به انسان نگاه می‌کند نه همچون طب رایج جزئی نگر باشد. طب اسلامی طبی است که به مزاج، پرهیز، تغذیه صحیح و سالم توجه ویژه دارد، نه اینکه فقط داروی تخصصی یک بیماری را ارائه دهد. طب اسلامی طبی است که معتقد است دارو، بدن انسان را فرسوده می‌کند همان‌گونه که شستن لباس، به‌تدریج لباس را کهنه و فرسوده می‌کند. آیت الله تبریزیان تئوریسین طب اسلامی در مورد این طب می فرمایند:

نکته ای مهم که همیشه اشاره می کنم اینست که، طبی داریم که طب اسلامی است. و این طب، با طب های دیگر تفاوت دارد، تفاوت کلی و اساسی دارد و این تفاوت طب اسلامی با بقیه طب ها، مانند تفاوت خود اسلام با دیگر مکاتب است. چون منبع این ها فرق می کند. تفاوت طب اسلامی با طب هندی و چینی مانند تفاوت اسلام با بوداییت است. و تفاوت آن با طب شیمیایی جدید، مانند تفاوت اسلام با مکاتب امروزی مثل کمونیسم و سوسیالیسم است. آن چه بر آن تاکید دارم، این است که طب اسلامی، طبی مستقل است.
طب اسلامی، ارتباط و نیاز چندانی به طب های دیگر ندارد. ولی معنایش این نیست که اسلام، طب های دیگر را رد کند، بلکه طب اسلامی را برتر می داند. شخص اختیار دارد که طب اسلامی، یا طب مسیحیت را انتخاب کند. و طب یونانی همان جایگاه طب مسیحیت را دارد.

اینکه ایشان می فرمایند: "تفاوت طب اسلامی با بقیه طب ها، مانند تفاوت خود اسلام با دیگر مکاتب است" می خواهند این مطلب را بیان کنند که ریشه طب سنتی از تعالیم پیامبران علیهم السلام است که مانند دین مسحیت که تحریف پیدا کرده است طب سنتی هم تحریف پیدا کرده است. در مورد اینکه منشا طب از پیامبران است روایتی داریم که: «إن الله تبارک وتعالى أهبط آدم من الجنة، وعرفه علم کل شئ، فکان مما عرفه النجوم والطب»[1]یعنی (خداوند آدم را از بهشت نازل کرد و به او هر علمی را آموخت از جمله طب و نجوم.»

در روایات داریم که: حضرت داوود (علیٰ نبیّنا و آله و علیه السّلام) هر روز صبح در محرابش، گیاهی می رویید و حضرت با گیاه صحبت می کرد که برای چه چیزی مفید هستی؟ و گیاه می گفت که برای فلان بیماری مفید است. البته کیفیت صحبت گیاه را نمی دانیم. حضرت داوود (علیٰ نبیّنا و آله و علیه السّلام) می فهمید که این گیاه برای کدام بیماری خوب است و به مردم آموزش می داد. و مردم می گرفتند و درمان می کردند. روایاتی داریم که بجای حضرت داوود (علیٰ نبیّنا و آله و علیه السّلام) حضرت سلیمان (علیٰ نبیّنا و آله و علیه السّلام) است. که هر روز یک گیاه می رویید. می فرمود: ای گیاه چرا هیچ حیوانی، جنی، تو را نمی خورد؟ جواب می داد که من غذای هیچکدام نیستم و داروی فلان بیماری ام. و ایشان به مردم منتقل می فرمودند و مردم دارو درست می کردند و درمان می کردند و.. روایات مختلف است. روایات معتبر حضرت داوود (علیٰ نبیّنا و آله و علیه السّلام)‌ را بیان کرده اند. تا آن جا که گیاهی رویید. حضرت داوود (علیٰ نبیّنا و آله و علیه السّلام) گفت تو چه گیاهی هستی؟ گفت من خرنوبه هستم. حضرت داوود (علیٰ نبیّنا و آله و علیه السّلام) فرمود:که پس محراب خراب می شود. وصیت کرد که حنوط آماده کنند. چون دانست که می میرد. روایات زیادی از شیعه و عامه داریم. که مبانی درمان از انبیاء (علیهم السلام) است[2]

منشا طب سنتی

آیت الله تبریزیان در جواب سوالی در مورد منشا طب سنتی فرمودند: بله طب سنتی پایه ای یونانی دارد و منشاء طب یونانی هم انبیاء است، ولی این طب یونانی مانند مسیحیت دچار تحریف شده و می‌توان گفت: جایگاه طب اسلامی مانند خود اسلام و جایگاه طب سنتی نیز مانند خود مسیحیت است. اما طب جدید، طب صهیونیست‌ها است. مالکیت 90،95 درصد کارخانه‌های دارویی در دست صهیونیست هاست و آنها به ما رحم نمی کنند، البته مسئله به این تمام نمی شود. این امر بحث مفصلی دارد، متاسفانه خطراتی نیز در طب سنتی وجود دارد و عملا طب سنتی به خاطر تحریف‌های موجود جواب نداده. با اینکه دانشگاهی برای طب سنتی فعال است، ولی به دلیل تحریف‌های به وجود آمده در آن، جایگاه خود را پیدا نکرده است.[3]

طب سنتی از بقیه طب ها به طب اسلامی نزدیک تر است

نکته مهم: البته طب سنتی که در ایران رواج دارد، مقداری از طب اسلامی را نیز دارد و مخلوطی از این طب هاست و نزدیک تر به طب اسلامی نسبت به بقیه طب ها است. و باید مرز بندی بین طب ها مشخص بشود. این مساله باید مشخص بشود که اسلام، طب کامل دارد و نیازمند دیگر طب ها نیست.

روایت است که یک طبیب هندی در حضور منصور دوانیقی کتاب های طب می خواند و امام صادق (علیه السلام) هم حاضر بودند و گوش می دادند، بعدش این طبیب هندی به امام صادق (علیه السلام) عرض کرد: «یا أبا عبد الله أترید مما معی شیئا قال لا فإن معی ما هو خیر مما معک قال وما هو؟ قال اداوی الحار بالبارد والبارد بالحار والرطب بالیابس والیابس بالرطب وأرد الامر کله إلى الله عزوجل واستعمل ماقاله رسول الله صلى الله علیه وآله واعلم ان المعدة بیت الداء و اعود البدن ما اعتاد فقال الهندی. وهل الطب إلا هذا؟ فقال الصادق علیه السلام أفترانی من کتب الطب اخذت قال نعم قال لا والله ما أخذت إلا عن الله سبحانه»[4]
یعنی «اى ابوعبد اللّه ! آیا از آنچه همراه دارم، چیزى مى خواهى؟ فرمود : «نه ؛ برتر از آنچه تو همراه دارى، به همراه دارم» . پرسید : آن چیست؟ فرمود : «گرم را به سرد، سرد را به گرم، خشک را به تَر، و تَر را به خشک درمان مى کنم و کار را یکسره به خداوند، باز مى گردانم و آنچه را پیامبر خدا فرموده است، به کار مى گیرم و مى دانم که معده، خانه همه دردها، و پرهیز، یگانه درمان است و بدن را بر همانچه بدان خو گرفته، وا مى دارم» . مرد هندى گفت : آیا طب، چیزى جز این است؟ امام صادق علیه السلام پرسید : «آیا گمان مى کنى از کتاب هاى طب، چیزى فرا گرفته ام؟» . گفت : آرى . فرمود : «به خداوند سوگند، نه. جز از خداوند سبحان نگرفته ام.»

طب سنتی اسلامی چیست؟

همانطور که گفته شد طب اسلامی طب مستقل است و نیازی به طب سنتی و دیگر طب ها را ندارد ولی عده ای سعی کرده اند انحرافات طب سنتی را با طب اسلامی برطرف کنند. این چنین طبی را طب سنتی اسلامی نام گذاشته اند و گاهی هم طب سنتی اسلامی ایرانی می نامند. همانطور که آیت الله تبریزیان هم فرمودند طب سنتی که امروز رواج دارد و آن را طب سنتی اسلامی هم می نامند نسبت به بقیه طب ها به طب اسلامی نزدیک تر است و در حقیقت مخلوطی از این دو طب است.

البته باید گفت که عده ای قبول ندارند که طب مستقلی به نام طب اسلامی وجود دارد بلکه بر این عقیده هستند که باید در طب های دیگر از این آیات و روایات استفاده کرد.

لینک کوتاه: https://goo.gl/c313Dj

منابع:

[1] بحار الأنوار، علامة مجلسی، ج55، ص275، ط دارالاحیاء التراث.

[2] درس طب استاد تبریزیان، 93/10/29

[3] مصاحبه خبر گذاری حوزه با آیت الله تبریزیان

[4] علل الشرائع، شیخ صدوق، ج1، ص99.

مطالب مرتبط: