- چهارشنبه ۳ خرداد ۹۶
- ۱۵:۲۵
به فتوای تمام مراجع روزی که انسان شک دارد اول رمضان است یا آخر شعبان (یوم الشک)، روزه واجب نیست و اگر خواست روزه بگیرد باید نیت روزه غیر ماه رمضان مثل روزه ماه شعبان یا روزه مستحبی یا روزه قضا و مثل اینها کند و اگر این روز از ماه رمضان باشد روزه روز اول ماه رمضان محسوب می شود و نیازی به قضا کردن ندارد. اگر در بین روز هم متوجه شد ماه رمضان است باید نیت روزه خود را نیت روزه ماه رمضان کند تا روزه اش صحیح باشد.
روزه یوم الشک در رساله مراجع تقلید
مسأله ۱۵۶۸ روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد نمی تواند نیت روزه رمضان کند (۱) ولی اگر نیت روزه قضا و مانند آن بنماید چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب میشود.(۱) (گلپایگانی: ) و میتواند نیّت کند که اگر رمضان است، روزه رمضان و اگر رمضان نیست، روزه قضا یا مانند آن باشد و بهتر آن است که نیّت روزه قضا و مانند آن بنماید و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب میشود.
(خوئی، تبریزی، بهجت: ) (خوئی، تبریزی: یا نیّت کند که اگر رمضان است، روزه رمضان و اگر رمضان نیست روزه قضایا مانند آن باشد) بلکه باید نیّت روزه قضا و مانند آن بنماید و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب میشود. ولی در صورتی که قصد کند آن چه را که فعلًا خدا از او خواسته است انجام دهد و بعد معلوم شود رمضان بوده نیز کافی است.
(زنجانی: ) بلکه باید به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد یا قصد کند آن چه را که فعلًا خداوند متعال از او خواسته است انجام میدهد، بلکه میتواند چنین نیت کند که اگر ماه رمضان است روزه ماه رمضان و اگر ماه رمضان نیست روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن باشد، هر چند نیت کردن به این شکل خلاف احتیاط استحبابی است و در این سه صورت، چنانچه بعد معلوم شود ماه رمضان بوده، از ماه رمضان حساب میشود.
(سیستانی: ) ولی اگر نیّت کند که اگر رمضان است روزه رمضان و اگر رمضان نیست روزه قضا یا مانند آن باشد، صحّت روزه اش بعید نیست ولی بهتر آن است که نیّت روزه قضا و مانند آن بنماید و چنان چه بعد معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب میشود و اگر قصد مطلق روزه را کند و بعد معلوم شود رمضان بوده نیز کافی است.
(صافی: ) و بنا بر احتیاط، نیت قضا و مانند آن بنماید و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب میشود.
(مکارم: ) مسأله «یوم الشّک » یعنی روزی که انسان شک دارد آخر ماه شعبان است یا اوّل ماه رمضان، روزه آن واجب نیست. و اگر بخواهد روزه بگیرد، باید نیّت ماه شعبان کند، یا اگر روزه قضا به ذمّه دارد نیّت قضا کند و چنانچه بعداً معلوم شود ماه رمضان بوده، از رمضان حساب میشود، ولی اگر در اثناء روز بفهمد، باید فوراً نیت خود را به روزه ماه رمضان برگرداند.
مسأله ۱۵۶۹ اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است (۱)، باید نیت روزه رمضان کند (۲).
(۱) (زنجانی: ) نباید در بقیه روز نیت غیر ماه رمضان را داشته باشد.
(نوری: ) و یا مردد شود که روزه خود را باطل کند یا نه، یا قصد کند که روزه را باطل کند مثلًا چیزی بخورد روزه اش باطل میشود اگر چه از قصدی که کرده برگردد و توبه نماید و کاری هم که روزه را باطل میکند انجام ندهد.
(۲) (فاضل: ) و لو این که بعد از ظهر ملتفت شود و اگر به نیّت رمضان روزه بگیرد باطل است، و لو این که در واقع رمضان باشد.
(مکارم: ) رجوع کنید به ذیل مسأله ۱۵۶۸.
فتوای آیت الله خامنه ای در مورد روزه یوم الشک
سؤال: روزی که انسان شک دارد که آخر شعبان است یا اول ماه رمضان به چه نیّت روزه بگیرد؟
جواب: روزی که انسان شک دارد که آخر شعبان است یا اول ماه رمضان (یوم الشک) واجب نیست روزه بگیرد، و اگر بخواهد روزه بگیرد نمیتواند نیّت روزهی رمضان کند، بلکه میتواند قصد روزهی مستحبی آخر شعبان یا روزهی قضا یا مانند آن کند و اگر بعداً معلوم شود که رمضان بوده از رمضان حساب میشود و قضای آن روز لازم نیست، و اگر در اثنای روز بفهمد که ماه رمضان است باید از همان لحظه نیّت روزهی رمضان کند.
_______________________________
رساله سیزده مرجع