سایت رسمی عباد الرحمن

خداوند آیه 35 سوره نور را با الله نور السموات و الارض (خدا نور آسمان و زمین است) شروع کرده است. این آیه سعی می کند معارف بسیار بلندی را به ما بفهماند. از جمله این معارف شناخت هستی و کیفیت هدایت آن است...

چرا خداوند خود را تشبیه به نور کرده است؟

برای درک خداوند ازلی و ابدی که همیشه بوده و همیشه هست و بدون اینکه کسی او را به وجود آورده باشد وجود داشته و او همه چیز را بوجود آورده، چه مثالی باید زد؟ آیا مثالی بهتر از نور پیدا می شود؟ آیا در عالم چیزی جز نور(1) هست که روشنیش از چیز دیگری نباشد ولی نور همه چیز از او باشد(به خودی خود ظاهر و ظاهر کننده دیگر اشیاء)؟

تفاوت نور بودن خدا با نور مادی

پس خداوند برای اینکه ما او و هدایتش را درک کنیم مثال به نور زده است. البته برای دیده شدن اشیاء به وسیله نور اینگونه هست که از خود وجود دارند و با نور وجودشان ظاهر می شود ولی عالم وجودش با نور خداوند ظاهر نمی شود بلکه وجود عالم همان نور است و اگر این نور نباشد هیچ چیز وجود ندارد.(2) پس هستى، فیض خداوند و پرتوى از نور اوست، قوام و بقاى هستى از اوست.

معنای نور در قرآن

«نور» یعنى چیزى که هم خودش روشن است و هم سبب روشنى اشیاى دیگر است. در فرهنگ اسلام از چند چیز به عنوان «نور» یاد شده است، از جمله: قرآن، حدیث، علم، عقل، ایمان، هدایت، اسلام، پیامبر (صلوات اللّه علیه) و امامان معصوم (علیهم السلام)(3).
حضرت على (علیه السلام) فرمود: چیزى را ندیدم مگر آن که خدا را قبل از آن و بعد از آن و همراه با آن دیدم. ما رأیتُ شیئاً الاّ و رأیت اللّه قبله و بعده و معه

معنای  نور در اللّه نور السموات و الارض

«اللّه نور السموات» یعنى: خداوند هدایت کننده ى آسمان و زمین است. در میان تمام اقوالى که براى «نور» گفته شده است، از قبیل روشنگر، زینت بخش و هادى، معناى هدایت بهتر به نظر مى آید، چون هدایت آفرینش، در آیات دیگر نیز آمده است. «أعطى کل شى ء خلقه ثمّ هَدى» وجمله ى «نورٌ على نور» به معناى هدایت هاى دایمى و پى در پى است و در پایان آیه نیز مى فرماید: «یهدى اللّه لنوره» (4)
 

پاورقی:
1)باید در اینجا خواص و ویژگیهاى نور را دقیقا بررسى کنیم، با مطالعه اجمالى روشن مى شود که نور داراى خواص و ویژگیهاى زیر است:
۱ - نور زیباترین و لطیفترین موجودات در جهان ماده است و سرچشمه همه زیبائیها و لطافتها است!
۲ - نور بالاترین سرعت را طبق آنچه در میان دانشمندان معروف است در جهان ماده دارد نور با سرعت سیصد هزار کیلومتر در ثانیه مى تواند کره زمین را در یک چشم بر هم زدن (کمتر از یک ثانیه) هفت بار دور بزند، به همین دلیل
تفسیر نمونه جلد ۱۴ صفحه ۴۷۳
مسافتهاى فوق العاده عظیم و سرسام آور نجومى را فقط با سرعت سیر نور مى سنجند و واحد سنجش در آنها سال نورى است، یعنى مسافتى را که نور در یکسال با آن سرعت سرسام آورش مى پیماید.
۳ - نور وسیله تبیین اجسام و مشاهده موجودات مختلف این جهان است، و بدون آن چیزى را نمى توان دید، بنابراین هم ( (ظاهر) ) است و هم ( (مظهر) ) (ظاهر کننده غیر).
۴ - نور آفتاب که مهمترین نور در دنیاى ما است پرورش دهنده گلها و گیاهان بلکه رمز بقاى همه موجودات زنده است و ممکن نیست موجودى بدون استفاده از نور (به طور مستقیم یا غیر مستقیم) زنده بماند.
۵ - امروز ثابت شده که تمام رنگهائى را که ما مى بینیم نتیجه تابش نور آفتاب یا نورهاى مشابه آن است و گر نه موجودات در تاریکى مطلق رنگى ندارند!.
۶ - تمام انرژیهاى موجود در محیط ما (بجز انرژى اتمى) همه از نور آفتاب سرچشمه مى گیرید، حرکت بادها، ریزش باران و حرکت نهرها و سیلها و آبشارها و بالاخره حرکت همه موجودات زنده با کمى دقت به نور آفتاب منتهى مى شود. سر چشمه گرما و حرارت و آنچه بستر موجودات را گرم نگه مى دارد همان نور آفتاب است حتى گرمى آتش که از چوب درختان و یا ذغال سنگ و یا نفت و مشتقات آن به دست مى آید نیز از گرمى آفتاب است چرا که همه اینها طبق تحقیقات علمى به گیاهان و حیواناتى باز مى گردند که حرارت را از خورشید گرفته و در خود ذخیره کرده اند، بنابراین حرکت موتورها نیز از برکت آن است.
۷ - نور آفتاب نابود کننده انواع میکربها و موجودات موذى است و اگر تابش اشعه این نور پر برکت نبود کره زمین، تبدیل به بیمارستان بزرگى مى شد که همه ساکنانش با مرگ دست به گریبان بودند!
تفسیر نمونه جلد ۱۴ صفحه ۴۷۴
خلاصه هر چه در این پدیده عجیب عالم خلقت (نور) بیشتر مى نگریم و دقیقتر مى شویم آثار گرانبها و برکات عظیم آن آشکارتر مى شود.

2)در فراز چهل و هفتم از دعاى ( (جوشن کبیر) ) که مجموعه اى از صفات خداوند متعال است مى خوانیم: یا نور النور، یا منور النور، یا خالق النور، یا مدبر النور، یا مقدر النور، یا نور کل نور، نورا قبل کل نور، یا نورا بعد کل نور، یا نورا فوق کل نور، یا نورا لیس کمثله نور!:
که در آخر این فراز می فرماید :تو نوری هستی که هیچ نوری مثل تو نیست.

3)توضیح اینکه: در قرآن مجید و روایات اسلامى از چند چیز به عنوان ( (نور) ) یاد شده است:
۱ - قرآن مجید - چنانکه در آیه ۱۵ سوره مائده مى خوانیم: قد جائکم من الله نور و کتاب مبین: ( (از سوى خداوند نور و کتاب آشکارى براى شما آمد) ) و در آیه ۱۵۷ سوره اعراف نیز مى خوانیم: و اتبعوا النور الذى انزل معه اولئک هم المفلحون: ( (کسانى که پیروى از نورى مى کنند که با پیامبر نازل شده است آنها رستگارانند) ).
۲ - ( (ایمان) ) - چنانکه در آیه ۲۵۷ بقره آمده است: الله ولى الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الى النور: ( (خداوند ولى کسانى است که ایمان آورده اند، آنها را از ظلمتهاى (شرک و کفر) به سوى نور (ایمان) رهبرى مى کند) ).
۳ - ( (هدایت الهى) ) و روشن بینى - چنانکه در آیه ۱۲۲ سوره انعام آمده: او من کان میتا فاحیینا و جعلنا له نورا یمشى به فى الناس کمن مثله فى الظلمات
تفسیر نمونه جلد ۱۴ صفحه ۴۷۲
لیس بخارج منها: ( (آیا کسى که مرده بوده است و ما او را زنده کردیم و نور هدایتى براى او قرار دادیم که در پرتو آن بتواند در میان مردم راه برود همانند کسى است که در تاریکى باشد و هرگز از آن خارج نگردد) )؟!
۴ - ( (آئین اسلام) ) - چنانکه در آیه ۳۲ سوره توبه مى خوانیم: و یابى الله الا ان یتم نوره و لو کره الکافرون: ( (خداوند ابا دارد جز از اینکه نور (اسلام) را کامل کند هر چند کافران نخواهند) ).
۵ - شخص پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم) - در آیه ۴۶ سوره احزاب درباره پیامبر مى خوانیم: و داعیا الى الله باذنه و سراجا منیرا: ( (ما تو را دعوت کننده به سوى خدا به اذن و فرمان او قرار دادیم و چراغى نور بخش) ).
۶ - امامان و پیشوایان معصوم - چنانکه در زیارت جامعه آمده: خلقکم الله انوارا فجعلکم بعرشه محدقین: ( (خداوند شما را نورهائى آفرید که گرد عرش او  حلقه زده بودید و نیز در همان زیارتنامه آمده است: و انتم نور الاخیار و هداة الابرار: ( (شما نور خوبان و هدایت کننده نیکوکاران هستید) ).
۷ - و بالاخره از ( (علم و دانش) ) نیز به عنوان نور یاد شده چنانکه در حدیث مشهور است: العلم نور یقذفه الله فى قلب من یشاء: ( (علم نورى است که خدا در قلب هر کس که بخواهد مى افکند) )... اینها همه از یکسو.

4) تفسیر نور