سایت رسمی عباد الرحمن

برداشتن صدقه به عنوان قرض یا تعویض پول صدقه و استفاده از پول های خرد آن کار رایجی است که از آن زیاد سوال می شود. برای دانستن حکم برداشتن پول از صدقه باید دانست که فرق است بین پولی که از صندوقی که کمیته امداد یا هر کس دیگری به شما به عنوان صندوق صدقات امانت می دهد و پولی که در صندوق صدقه نریختید و آن را کنار گذاشته اید تا به دست فقیر برسانید یا آن را بعدا در صندوق صدقه بریزید.

برداشتن پول از صندوق صدقات چه اینکه در خیابان باشد یا در خانه به شما امانت داده باشند، حرام است چون شما مالک این صندوق نیستید و اجازه ندارید از پول های آن استفاده کنید. اگر پول از صندوق صدقات برداشته شود و برگردانده نشود این کار دزدی است و صدقه دهنده دیگر مالک پولی که در صندوق صدقه ریخته نیست.

برداشتن پولی که به عنوان صدقه کنار گذاشتیم اشکالی ندارد چون به دست فقیر رساندن و گرفتن فقیر (قبض و اقباض) هم جزو شروط صدقه هستند و تا پول به دست فقیر نرسد صدقه ای داده نشده و پول هنوز مال مالک آن (صدقه دهنده) است. صاحب جواهر میفرماید: در صحّت صدقه علاوه بر ایجاب و قبول اقباض به معنای قبض (گرفتن) آن به اذن مالک نیز شرط است و با قبض بدون اذن مالک، صدقه به گیرنده آن منتقل نمی‌شود و اختلافی در این مطلب وجود ندارد.(1) فقهای فعلی هم ظاهرا اختلافی ندارند.

البته توجه داشته باشیم درست است که پولی که به عنوان صدقه کنار گذاشتیم حکم صدقه را ندارد و می توان از پول خرد آن استفاده کرد و پول درشت جای آن گذاشت یا پول آن را برداشت و بعدا به جای آن برگرداند یا اصلا پول آن را برداشت و دیگر جایگزین آن را نگذاشت و برنگرداند ولی باید سعی کرد تا پول را به دست فقیر برسانیم تا اثرات صدقه مثل رفع بلا و مصیبت را به صورت کامل در همان زمان داشته باشد. خصوصا فقرای اقوام و همسایگان و اهل علم.

منبع:

۱.	↑ جواهر الکلام، ج۲۸، ص۱۲۷.