سایت رسمی عباد الرحمن

نماز شکسته چند رکعت است؟

به فتوای تمام مراجع تقلید، نماز های چهار رکعتی (نماز ظهر، عصر، عشا) در سفر دو رکعت خوانده می شود و نماز های دیگر (نماز مغرب و صبح) شکسته نمی شود. در مورد نماز مغرب و صبح باید گفت که در این دو نماز نباید نیت شکسته کرد چون نماز هایی که چهار رکعتی نیستند شکسته نمی شوند و باید کامل خوانده شوند و هر سه رکعت نماز مغرب باید بجا آورده شود.

نیت نماز شکسته

نیت نمازهای شکسته چهار رکعتی مثل نماز ظهر این است: دو رکعت نماز شکسته ظهر بجا می آورم قربه الی الله. در نماز عصر و عشا هم بجای نماز ظهر اسم آن نماز را بکار می بریم و مثلا برای نماز عشا می گوییم: دو رکعت نماز شکسته عشا بجا می آورم قربة الی الله. 

نماز مغرب و نماز صبح شکسته نمی شود و مثل قبل از سفر می گوییم: دو رکعت نماز صبح بجا می آورم قربه الی الله و در نماز مغرب می گوییم: سه رکعت نماز مغرب بجا می آورم قربه الی الله.

نکته: در نیت تمام نمازها چه شکسته باشد چه تمام ،لازم نیست نیت را به زبان آوریم و حتی لازم نیست در ذهنمان بگذرانیم. همین که اگر کسی از ما بپرسد چیکار می کنی، بتوانیم جواب دهیم که برای خدا نماز می‌خوانیم کافی است ولی باید حین نماز توجه داشته باشیم که نماز واجب می خوانیم یا مستحب، جماعت است یا فرادی و نمی شود که نصف نماز نیتتان یک نماز باشد و در بین نماز از آنجایی که فکرتان جای دیگر بوده نیت نماز دیگری کنید.

سه چیز سفر را قطع می کند و نماز در آنجا شکسته نیست بلکه تمام است .این سه عبارتند از رسیدن به وطن ، قصد اقامت ده روز و سی روز مردد ماندن در یک مکان.

رسیدن به وطن

هر گاه کسی در بین مسافرت کردن از محلی که وطن او است عبور کند سفر او قطع می شود و مسافت شرعی(هشت فرسخ ) را باید از وطن شروع کند . اگر از وطنش تا مقصدش هشت فرسخ یا بیشتر است نماز شکسته و گرنه نماز تمام است.

قصد اقامت ده روز

هر گاه مسافری می‌خواهد ده روز پشت سر هم در محلّی بماند، یا می‌داند اجباراً باید در آنجا توقّف کند، باید نماز را تمام بخواند.

سی روز ماندن در یک مکان بدون قصد و در حالت تردید

سی روز ماندن در یک مکان بدون قصد و در حالت تردید که چند روز می ماند باشد( نه قصد ده روز دارد و نه وطن اوست که نماز تمام باشد). که بعد از این سی روز که نماز شکسته بوده باید نماز را تمام بخواند.

توضیح المسایل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید- جلد ۱، صفحه ۷۱۴

چگونه باید نماز شکسته بخوانیم؟ نماز شکسته برطبق فتوای مراجع تقلید چگونه است؟ نیت و تعداد رکعات نمازشکسته صبح، ظهر، عصر، مغرب، عشا چگونه است؟

اینها مسائلی است که در این مطلب بررسی می کنیم و مطالب دقیق تر در مورد نیت نماز شکسته و ... را در مطالب مرتبط ببینید.

نماز شکسته چهار رکعتی دو رکعت می شود و نماز دو و سه رکعتی شکسته نمی شود

در جواب این سوالات باید گفت که در مسافرت فقط نمازهای چهار رکعتی شکسته می شود(نماز ظهر وعصر و عشاء) وبقیه نماز ها (صبح و مغرب) دقیقا مثل نماز غیر مسافر است چه از لحاظ نیت و چه از لحاظ رکعات و... 

طریقه خواندن نماز شکسته مغرب فرقی با نماز نشکسته ندارد و در واقع نماز مغرب شکسته نمی شود

پس طریقه خواندن نماز شکسته مغرب هیچ فرقی با طریقه خواندن نماز کامل مغرب در وطن ندارد و نماز هم شکسته نشده که نیت عوض شود و نیت همان نیت نماز شکسته نشده و کامل است.

طریقه خواندن نماز شکسته دقیقا مثل خواندن نماز صبح هست

نماز شکسته مسافر همان نماز تمام غیر مسافر است با این تفاوت که نیمی از آن شکسته و از آن جدا می شود. به این معنا که نماز وقتی به تشهد رکعت دوم رسید سلام نماز را می خوانیم و آن را تمام می کنیم(دقیقا مثل نماز صبح می شود). 

مسافر از نظر حکم شرعی به سه قسم تقسیم می شود:
1. کسی که مسافرت را برای تفریح و زیارت و مثل اینها می رود
به فتوای تمام مراجع نماز چنین مسافری شکسته است و نمی تواند روزه بگیرد.

2. کسی که مسافرت شغل او است مثل خلبان و ملوان و راننده بین شهری و...
به فتوای تمام مراجع نماز چنین مسافری تمام است و باید روز هایش را بگیرد.

3. کسی که مسافرت مقدمه شغل اوست مثل دانشجو یا کارمندی که باید هر روز مسافت شرعی را برود و برگردد.
تمام مراجع به جز آیت الله خمینی و فاضل حکم این قسم را مثل حکم قسم دوم می دانند و این دو مرجع حکم این قسم را مثل حکم قسم اول می دانند. نکات و شرایط قسم سوم در پست های آینده آورده می شود. 

ﺷﺮﻁ ﺳﻮﻡ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺭﺍﻩ ﺍﺯ ﻗﺼﺪ ﺧﻮﺩ ﺑﺮ ﻧﮕﺮﺩﺩ، ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﻓﺮﺳﺦ ﺍﺯ ﻗﺼﺪ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺮﺩﺩ ﻳﺎ ﻣﺮﺩﺩ ﺷﻮﺩ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ.

ﻣﺴﺄﻟﻪ 1 - ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﭘﻴﻤﻮﺩﻥ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﺷﺮﻋﻰ (ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﻳﺎ ﺑﻴﺘﺸﺮ) ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺳﻔﺮ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ، ﺍﮔﺮ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﻓﺮﺳﺦ، ﺍﺯ ﻗﺼﺪ ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺼﺮﻑ ﺷﻮﺩ ﻳﺎ ﻣﺮﺩﺩ ﮔﺮﺩﺩ، * ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻟﺤﻈﻪ ﺍﻧﺼﺮﺍﻑ ﻳﺎ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ. (1) (عروه الوثقی. مساله 21)


1- ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ، ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ: ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﮔﺮ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﻓﺮﺳﺦ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﻣﻨﺼﺮﻑ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺮﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﺑﺎﺷﺪ ( ﻣﺜﻠﺎ ﺭﻓﺖ ﺳﻪ ﻓﺮﺳﺦ ﻭ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﻨﺞ ﻓﺮﺳﺦ)، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ.
(فتوای تمام مراجع اورده شده)

ﻣﺴﺄﻟﻪ 6- ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻰ ﺑﺎ ﻳﻘﻴﻦ ﺑﻪ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ (ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ) ﺑﻮﺩﻥ ﺳﻔﺮﺵ، ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﺳﻔﺮﺵ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﺑﻮﺩﻩ؛ ﻧﻤﺎﺯﺵ ﺑﺎﻃﻞ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ ﺭﺍﭼﻬﺎﺭ ﺭﻛﻌﺘﻰ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﭼﻬﺎﺭ ﺭﻛﻌﺘﻰ ﻗﻀﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ. 23 (ﺭ. ﻡ 1276). 

ﻣﺴﺄﻟﻪ 7- ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻰ ﺑﺎ ﻳﻘﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻔﺮﺵ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﺍﺳﺖ، ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﺳﻔﺮﺵ ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﺑﻮﺩﻩ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻭﺍﺟﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻗﻀﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ. 24 (ﺭ. ﻡ 1361).

23- ﺍﺭﺍﻛﻰ (ﺭ. ﻡ 1268)، ﺧﻮﺋﻰ (ﺭ. ﻡ 1285)، ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1285)، ﺑﻬﺠﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻭﺍﺟﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻗﻀﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ(ﺭ. ﻡ 1106)

، ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ (ﺭ. ﻡ 1285)، ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ)، ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1285)، ﻓﺎﺿﻞ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻭﺍﺟﺐ ﻗﻀﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ. (ﺭ. ﻡ 1298) 

ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ (ﺭ. ﻡ 1123) ): ﺣﻜﻢ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ (ﺭﻩ) ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. 

24- ﺍﺭﺍﻛﻰ (ﺭ. ﻡ 1354)، ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1370) ﻭ ﻓﺎﺿﻞ (ﺭ. ﻡ 1383): ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻗﻀﺎ ﻛﻨﺪ. 

ﺧﻮﺋﻰ (ﺭ. ﻡ 1370)، ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1370)، ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ (ﺭ. ﻡ 1370) ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ (ﺭ. ﻡ 1185): ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻗﻀﺎ ﻟﺎﺯﻡ ﻧﻴﺴﺖ. 

ﺑﻬﺠﺖ (ﺭ. ﻡ 1106): ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﺑﺎﻗﻰ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻭﺍﺟﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ. ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻭﺍﺟﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻗﻀﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ. 

ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ): ﺣﻜﻢ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ (ﺭﻩ) ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. 

در مسئله اول فقها اختلافی ندارند جز اینکه بعضی احتیاط واجب کرده اند و بعضی فتوا داده اند ولی مسئله دوم اختلافی هست

مسافت شرعی چیست؟

چند فرسخ روزه باطل می شود؟

اگر کسی تصمیم بگیرد که هشت فرسخ (مسافت شرعی) طی کند ، هنگامی که به محل ترخص شهر رسید، نماز شکسته و روزه باطل می شود ( با شرایطی) ، و به این 8 فرسخ مسافت شرعی می گویند.

شکسته بودن نماز مسافر در مسیر

پس در حین مسافرت و طی کردن هشت فرسخ (بین حد ترخص شهر مبدا و مقصد) نمازش شکسته است چون معیار اینکه چه زمان نماز شکسته می شود این است که به حد ترخص شهر برسد و شروع به طی مسافت شرعی ( 8فرسخ) کند و تا زمانی که به جایی نرسیده که سفر را قطع می کند (چیزهایی که سفر را قطع می کند ) نماز او همچنان شکسته می ماند و روزه نباید بگیرد.

مسافت شرعی چقدر است؟

مسافت شرعی چند کیلومتر است؟

مسافت شرعی هشت فرسخ است و در اینکه هشت فرسخ چند کیلو متر است بین فقها اختلاف است ، و اهمیت این اختلاف زمانی مهم است که بین 40 تا 45 کیلومتر طی کنیم چون وظیفه مقلدین  هر مرجع فرق میکند .ولی اگر بیش از 45 کیلومتر طی کند نماز نظر طبق تمام مراجع شکسته است و روزه باطل است.

مسافت شرعی در رساله مراجع

ﻣﺴﺄﻟﻪ 1- ﻣﺴﺎﻓﺖ ﺷﺮﻋﻰ، ﻫﺸﺖ ﻓﺮﺳﺦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺪﻭﺩ 45 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ۱ (ﺱ 359)

۱- ﺑﻬﺠﺖ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ)، ﺧﺎﻣﻨﻪ ﺍﻯ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ) ﻭ ﻓﺎﺿﻞ (ﺍﺳﺘﻔﺘﺎ): ﺣﺪﻭﺩ 45 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. 

ﺧﻮﺋﻰ (ﺭ. ﻡ 1280)، ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ (ﺭ. ﻡ 1280)، ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ (ﺭ. ﻡ 1280)، ﻭ ﻣﻜﺎﺭﻡ (ﺭ. ﻡ 1119): ﺣﺪﻭﺩ 43 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. (ﻫﺮ ﻓﺮﺳﺦ ﺷﺮﻋﻰ ﻣﻘﺪﺍﺭﻯ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﭘﻨﺞ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻭ ﻧﻴﻢ ﺍﺳﺖ).

سیستانی (ﺭ. ﻡ 1280) ﺣﺪﻭﺩ 44 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺯﻧﺠﺎﻧﻰ  (ﺭ. ﻡ 1280)     ﺣﺪﻭﺩ 40 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. (ﻫﺮ ﻓﺮﺳﺦ ﺷﺮﻋﻰ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﭘﻨﺞ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺍﺳﺖ.